Wetenschap & Techniek

'Fraude met schedel en kaak was eenmansactie'

foto: NPO Radio 1foto: NPO Radio 1
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Fraude met schedel en kaak was eenmansactie'

[NTR] Als het niet de grootste fraudezaak in de wetenschap is, dan toch in ieder geval een van de bekendste: die van de Piltdown-mens. In 1912 werd in het Britse plaatsje Piltdown, ten zuiden van Londen, een zeer opmerkelijke vondst gedaan die de paleontologenwereld in rep en roer bracht. Een schedel en een kaak van een mensachtige. Niets minder dan de missing link tussen mens en aap zou zijn gevonden.

Meteen waren er twijfels, maar pas in de jaren 50 kon met zekerheid worden vastgesteld dat het om een vervalsing ging. Nieuwe dateringsmethoden maakten duidelijk dat de schedel slechts 50.000 jaar oud was, in plaats van de eerder geschatte 500.000 jaar. Bovendien bleek de schedel van een moderne mens te zijn, en de kaak van een orang-oetan.

De grote vraag bleef altijd of er een heel team van vervalsers achter zat, of alleen vinder Charles Dawson. Dawson zelf kon daar geen uitsluitsel meer over geven, hij overleed in 1916. Maar een team wetenschappers denkt nu dat het inderdaad een solo-actie van Dawson was.

Hunkerend naar erkenning

Hun redenatie in het kort: de Piltdown-mens was opgebouwd uit de overblijfselen van een klein aantal mensen en dieren, waar Dawson toegang toe had. Bovendien waren de botresten kunstmatig verouderd, met technieken waar Dawson als antiquair toegang toe had.

Ook voor de motivatie van Dawson hebben de wetenschappers een mogelijke verklaring. Hij zou naar erkenning snakken, na decennia van vruchteloos graafwerk. Dat zijn jongere broer in 1909 geridderd werd, zou zijn behoefte aan roem en erkenning alleen maar groter hebben gemaakt.

Paleontoloog Lars van den Hoek Ostende vertelde bij Met het Oog op Morgen over het onderzoek naar de dader:

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu.

Ster advertentie
Ster advertentie