Het jaar van het eigen gelijk

Mensen die zich graag begraven in hun eigen gelijk kijken vanuit hun waarheid naar de wereld. Zoals je een nieuw aangeleerd woord plots overal hoort, horen zij alleen nog maar bevestigingen van hun eigen gelijk. En dat roepen ze graag van de daken. De digitale schandpaal wacht hen die publiekelijk anders denken. Van linkse activisten die niet meer in debat willen gaan omdat het hen op gelijke voet zou zetten met hun debatpartner, tot volledig gefantaseerde waarheden "want dat hep gestaan op Facebook”. Van twittervolgers die hun idolen verdedigen alsof het oorlog is tot het inmiddels klassieke zwarte-pieten loopgraven debat.

Hoe modern de Koning ook is, hij pakte nog best veel van het klassieke kerstverhaal mee in zijn toespraak. Nu zou je het misschien niet verwachten, maar juist de recente christelijke geschiedenis heeft ons nog best een lesje te bieden als het gaat om het gevaar van eigen gelijk.

Ik ben zelf opgegroeid in een vrij conservatieve christelijke kerkgemeenschap, de Gereformeerd Vrijgemaakte Kerk. Anders dan de naam doet vermoeden, was die kerk in mijn optiek nogal gevangen in hun eigen gelijk. De circa 120.000 leden dachten dat zij van alle miljarden christenen op de wereld toch wel het meeste doorhadden wat God precies voor en van ons wilde.

‘Verhuisde’ je naar een andere kerk? Dan werd dat met droefheid medegedeeld. Kreeg je verkering met een anders- of niet-gelovige? Dan was dat extreem zorgelijk. Het pretentieuze droop er vanaf. En ook breder christelijk was in de hele 20e eeuw toch vooral de gedachte: Wij hebben de waarheid, en dat gaan we vooral heel hard roepen vanaf een zeepkistje. Veel zenden. Veel schandpalen van zondigen. Want zo zouden mensen het wel leren.

De laatste decennia is daar gelukkig beweging in gekomen. Moest ook wel, want de strategie bleek nogal averechts te werken. Nieuwe mensen kwamen er op die manier niet echt bij en de bestaande leden liepen zodra het een beetje sociaal geaccepteerd was massaal weg, uitzonderingen daargelaten. De les die werd geleerd is dat het veel zinvoller is om interesse te tonen in de ander, in plaats van meteen veroordelen en de ‘waarheid’ verkondigen.

Natuurlijk is het mooi als jij volgens jezelf eindelijk snapt hoe het leven in elkaar zit, en dat ook de ander graag wil vertellen. Maar wees eerst eens oprecht nieuwsgierig naar wie die ander is. Maak een connectie, en ontdek dat die ander ook gewoon naar de wc moet, houdt van lekker eten en ook nare dingen heeft meegemaakt. En start dan vanuit die relatie eens een goed gesprek over zaken die jij belangrijk vindt.

Het klinkt allemaal lekker zoet, ik weet het, maar probeer het gewoon maar eens, in 2018. Succes!

Renze Klamer is presentator van Langs de Lijn En Omstreken