Vrolijke zaterdag

Het feit dat De Omloop (Het Nieuwsblad) vandaag verreden wordt; het is dus weer lente aan het worden. Dichters, romantici, op hol geslagen columnisten en fietsgekken zijn van de kook.

En Roger Federer die dit weekend zijn 100ste toernooizege kan behalen: wat zeggen we daarvan? Zijn halve finalewedstrijd in Dubai was om door een ringetje te halen. Zijn interview na afloop op de baan daar toonde een tevreden, bescheiden, geestige man van diep in de dertig die met het grootste respect over anderen sprak en zich zelve in de schaduw hield.

Aaibaarheid

Waarom heeft Federer bij velen zo’n hoge aaibaarheidsfactor? Mensen die niets van tennis weten en er zelden naar kijken, zijn fan van hem. Zijn fanschare is niet alleen Zwitsers, maar trekt door de hele sportwereld, door alle geledingen. Topsporters van alle landen, alle sporten, alle rassen, alle soorten en maten... Zij allen hebben iets met deze kampioen.

Dat 'iets' balanceert tussen: klasse, bescheidenheid, plezier, overtuiging in zijn spel, soms zijn plotseling opkomende kleine slordigheden waaraan hij zich licht loopt te ergeren, zijn menselijke zwakheden als opwellende tranen bij het speechen na toernooizeges, zijn opmerkelijke, bijna droge gevoel voor humor, zijn (door Nike voortreffelijk uitgevoerde) kleding- en schoenenkeuze, zijn balans in bijna alles, zijn mimiek, zijn ongekende reeks aan circusshots. Kortom zijn complete 'zijn' als tennisprof en mens; alles leunt tegen perfectie aan.

Het plaatje lijkt bijna te mooi, te 'af', te voorbeeldig soms, maar hij is wie hij is, hij speelt zo hij speelt en hij verbaast je als kijker, hij ontroert je soms en hij maakt je ook opgewonden als hij kwetsbaar is. Als hij verliest (wat heus wel voorkomt) verlies je als toeschouwer ook een pietsie.

Vrijdag speelde hij in Dubai weer eens zo'n onweerstaanbaar mooie partij waarin hij de jonge Borna Ćorić op niet mis te verstane wijze de oren waste en dat deed op die bekende, al zo lang bestaande, Federer-wijze. Hij speelde geduldig, fraai, technisch hoogstaand en tactisch groots tennis en kreeg het afgeladen stadion daar in de woestijn lachend, blij en enthousiast op de banken. Die zege betekent dat hij nu, in de finale van Dubai, voor zijn honderdste toernooizege gaat, een in de tenniswereld nooit voorgekomen aantal.

Tsitsipas

De Griek Stefanos Tsitsipas heeft de eer en opdracht hem in de finale tegemoet te treden en zijn aller-allerbeste tennis ooit te gaan spelen. De kans dat de jonge Griek hem (Federer) zal verslaan, is aanwezig. Dat gebeurde dit jaar al eerder, nietwaar? In Australië.

Ik denk dat de gunfactor in deze partij geheel naar de kant van de Zwitser valt; hij staat immers nu voor een ware mijlpaal. Die ons allen aanspreekt. Honderd toernooizeges door de jaren heen, klinkt immers als iets onmogelijks en wij mensen steunen vaak sportlieden die juist dat onmogelijke waarmaken.

Wat gaat er in zijn hoofd om als hij de baan gaat betreden om de Griek te bestrijden en wat spookt er in de kop bij Tsitsipas? Hij staat ook aan het begin van een historische wedstrijd. Ook hij wil winnen, ook hij wil de beste zijn, maar zijn uitgangspositie is zo ongelofelijk anders dan die van Federer. Door in een fluwelen wedstrijd van Gaël Monfils in de halve finale te winnen, speelde de Griek zich voor het eerst in de top-10 van de ATP-ranglijst. Hij passeerde dus al een grens, maar nu?

Nu hij deze finale begint, weet hij dat de 'hele' wereld zal toekijken en dat een angstaanjagend hoog percentage van al die mensen die op welke wijze dan ook naar beelden van deze partij gaat kijken, de zege aan de Zwitser zullen gunnen.

G.O.A.T.

In zijn afsluitende praatje op de baan na zijn 6-2, 6-2 zege op Ćorić was Federer een en al bescheidenheid. Neen, hij was zeker niet de G.O.A.T. (the greatest of all time), want de geschiedenis leerde dat in iedere generatie voor hem ook waanzinnig goede spelers aan het werk waren. En zijn redenatie dat tennis niet alleen de keuze tussen fore- en backhand is, maar veel meer bepaald wordt hoe je jezelf amuseert op de baan, bracht vele handen op elkaar.

Federer speelde met een enorme dosis plezier en had in de halve finale gekozen voor het wapen van het dropshot, hetgeen de toeschouwers in het stadion daar vele malen in vervoering bracht. Het was vintage-Federer. Het aanstormende talent Ćorić, snel ter been, maar ook kwetsbaar, kon niets beginnen tegen het pakket aan slagen dat Federer hem voorlegde. Ervaring en klasse won het van jeugd en 'Sturm und Drang' en Federer zou Federer niet zijn als hij zijn opponent niet op zeer correcte wijze roemde.

Soms heb ik wel eens gedacht dat hij, Roger Federer, juist te goed, te sociaal, te beschaafd, te bescheiden ook in deze harde sportwereld staat. Je kunt op zovele vlakken van zijn tennisspel en aanwezigheid het woord 'te' plakken. Soms denk ik zelfs wel eens dat het griezelig is. Maar kan een mens in de uitoefening van een spelletje of sport 'te goed' zijn?

Zijn minzame lach, zijn effectieve spel, de keuze van zijn te volgen tactiek, zelfs zijn enorme 'mishits' en zijn daarop volgende wenkbrauwfronsen... Dat alles maakt hem zo de moeite waard om naar te kijken. Een BBC-collega noemde het ooit poetry in motion, een Amerikaanse krantenjournalist vergeleek hem ooit met Rembrandt en ik kan moeiteloos urenlang naar zijn spel zitten kijken. Het verveelt nooit een seconde.

Vijf formidabele minuten

Er bestaat een Internetclipje waarop de tien meest onmogelijke “circus shots” van Federer op slordige manier achter elkaar zijn geplakt. Als je daarnaar kijkt, heb je vijf formidabele minuten in je leven doorgebracht. Dat een ander levend wezen zulke ballen kan slaan... En er dan rustig en minzaam lachend mee wegloopt.

En toch ook is hij menselijk en zal de tijd komen dat hij geen wedstrijden meer wint. En met die wetenschap speelt hij nu. Ophouden? Waarom? Hij heeft nog plezier in het spelletje, zo hij zei in Dubai. Uitgeleerd is hij zeker nog niet, uitgeblust ook niet.

Er bestaan beelden van een partij die hij op Wimbledon tegen Sam Querry speelt. De Amerikaan heeft Federer bijna geklopt in diens forehand-hoek. De Zwitser jaagt een harde bal na, maar komt met zijn passen niet uit: het lijkt, neen het is een zeker punt voor Querry, nietwaar?

Neen. Federer slaat de bal tussen zijn benen door voor een (ik denk: geplaatste) lobbal die zeilend door de lucht gaat om precies op tijd binnen de lijnen te vallen en de mensen op de tribunes in absolute disbelief te doen raken. Ze weten nauwelijks wat ze zojuist gezien hebben. Televisiekijkers hebben dan nog de voorsprong dat ze ettelijke malen de actie in herhaling kunnen terugzien. En dan nog denk je: dat kan niet.

Het kan wel. Bij hem dus. Wij stervelingen kijken slechts toe en verbazen ons. En toch moet hij, tegen Tsitsipas, op 0-0 beginnen en ervoor gaan spelen. Voor die honderdste toernooizege.

Over Mart Smeets

Mart Smeets is radio- en televisiepresentator, journalist en sportcommentator. Iedere zaterdag beschouwt hij voor EenVandaag gebeurtenissen en verhalen uit de sportweek, en zaken die daar aan verwant zijn.