Kjeld de antiheld

Dat gebeurt in de omgeving van camera's, microfoons, en andere (dwingende) ogen. Nuis lijkt zo over zijn theewater te zijn dat hij zich óf niet bewust is van de aanwezigen rond hem óf er gewoon maling aan heeft. Hij etaleert zijn boosheid door op tamelijk denigrerende manier de accreditatiekaart van de scheidsrechter vast te pakken met zoiets als: "Oké, dit is dus jouw naam, ik krijg je nog wel". De handdruk die hij ook afdwingt van de scheids vertoont sporen van onhebbelijkheid en een superioriteitswaan van een boze sportman tegenover een official.

Je kan altijd zeggen dat deze twee feiten voortvloeien uit de exploderende boosheid bij de schaatser na zijn diskwalificatie die hij aanvocht en waarvan hij de beelden graag wilde terugzien. Daartegenover is moeiteloos de stelling neer te zetten dat zulke zaken gewoon niet horen. Als in: dat doet men niet, ook niet in grote boosheid. Je zou ook mogen stellen: de kampioen en sportman van het jaar heeft zichzelf hier niet in de hand kunnen houden. Adel verplicht en dat mag Nuis zichzelf aantrekken.

Zelfbeheersing

Zelfbeheersing is een belangrijk onderdeel binnen het bestaan van een topsportend mens, net zoals boosheid en woede dat zijn. Een ander vernederen of te kakken willen zetten passen daar weer niet in; daarin verliest Nuis.

Over dat geval heen kwam het verhaal van de luidruchtige stoorzender Nuis in de Nederlandse kleedkamer waar tegenstrever/landgenoot Kai Verbij later melding van maakte. Dat leidde tot een kleine verhuizing van de latere Europese kampioen sprint naar de (rustige) kleedkamer van de tegenstanders uit Noorwegen. Ook in dit verhaal krijgt Nuis de handen niet echt op elkaar.

Neen, ik ben er niet bij geweest en ken de precieze sfeer binnen die luidruchtige Nederlandse kleedkamer niet. Dat de sfeer niet prettig was, moge duidelijk zijn; Verbij gaat niet zo maar uit zijn tijdelijke habitat weg. Dat de verhouding tussen hem en Nuis er niet eentje van vrienden was of misschien ook wel teamgenoten (mannen met Nederland op de rug, nietwaar) bevreemd me niet. Zo zit die (commerciële) schaatswereld al lang en breed in elkaar. Niet alleen buitenlandse sporters, maar ook leden van concurrerende Nederlandse ploegen zijn immers gewoon 'tegenstanders'.

Spaarselect

Het ergste voorbeeld daarvan was wel de positie van alle leden van de Spaarselect-ploeg die in 2002 in Salt Lake City Nederland vertegenwoordigden bij de Winterspelen. Zij noemden zichzelf het Dreamteam en qua historie van de leden van die ploeg mocht je ook spreken van toppers. De Amerikaanse coach Peter Mueller leidde deze groep 'praatjesmakers' en bracht een soort rock & roll-cultuur bij zijn mensen naar boven. Excessief stoer gedrag, grote monden, het weigeren zonnebrillen af te zetten bij televisie-interviews... Alles ademde bravoure en licht onaangepast gedrag.

Nog voor het einde van het jaar 2002 bestond de Spaarselect-ploeg overigens niet meer. De zeepbel knapte, van de grote monden was weinig meer over. Hoe dat toen was? Door superieur vervelend gedrag werden die lieden plus hun coach zo’n beetje uitgekotst door alle 'andere' Nederlandse sportmensen en zelfs ook door sommigen van de daar aanwezige persmensen.

Hun gedrag werd gewoon niet gepruimd. Opmerkelijk: de prestaties van al die schaatsers en schaatsters van die ploeg vielen enorm tegen, terwijl 'de anderen' in Salt Lake City ruim scoorden. Dat nu terzijde, maar toch. Het gaat me hier vooral over 'gedrag'. Of moeten we hier van wangedrag spreken?

Nuis heeft inmiddels zijn excuses aangeboden, heeft een brief van de KNSB ontvangen waarin hij flink op de vingers wordt getikt en heeft een publieke pandoering van de Sportvrouw van het Jaar, Suzanne Schulting, gekregen via de golven van DWDD. Zijn reactie daarop: "Ze zal het blijkbaar nodig hebben gehad. Nee, we hebben geen contact gehad", klinkt ook licht aangebrand en heeft een afdronk van enig dédain in zich en geeft aan dat de schaatser nog steeds flink in zijn discomfortzone zit.

Alfa-mannetje

Hoe dat kan? Kijk, er kwam een wisseling van de wacht aan, nietwaar? Het alfa-mannetje van de Nederlandse schaatswereld, Sven Kramer, bleek verleden seizoen kwetsbaar in zijn prestaties en met twee gouden medailles in Zuid-Korea werden de contouren van een wisseling van de wacht zichtbaar: Kjeld Nuis was, zo leek het, de nieuwe leider van de apenrots geworden. Grappig en waar: beiden kwamen uit één (commerciële) ploeg. Mensen binnen die organisatie moeten dit proces van dichtbij meegemaakt hebben. En er een spannend boek over kunnen schrijven.

Wat gebeurde er verleden weekend in Collalbo? Nuis vergaloppeerde zich en die (vooral) mentale misstap zal hij zich moeten aantrekken. En hij zal ervan moeten leren. Zoals al eerder gesteld: adel verplicht, zeer zeker ook in de sportwereld. Alfa-mannetjes mogen weleens Bokito-gedrag vertonen, maar behoren zich natuurlijk wel te gedragen naar de normen die de eigen (schaats)wereld bepaalt. Het tamelijk aanmatigende gedrag tegenover de scheidsrechter valt heel eenvoudig af te wijzen en te betreuren.

In hetzelfde weekend werd Kramer en passant nog maar weer eens Europees Kampioen allround. Bijna geruisloos en zonder borstkasgeroffel. De terugkeer van de oude leider? Of ik Nuis streng kapittel? Neen; zijn reactie tegenover die scheids hoorde niet. Ja, hij mocht boos, kwaad en teleurgesteld zijn... Geen punt, prima zelfs. Ik raad hem aan een blauw steentje te gaan zoeken, zoals mijn moeder me vroeger weleens zei.

En vooral een tijdje te zwijgen tegenover de pers en in de luwte te trainen en te leven lijkt me ook beter voor hem. Daar kan hij alleen maar sterker en wellicht wijzer uitkomen.

Schaatsen kan hij. Heel hard zelfs. Nu nog zichzelf in de hand zien te houden.

Over Mart Smeets

Mart Smeets is radio- en televisiepresentator, journalist en sportcommentator. Iedere zaterdag beschouwt hij voor EenVandaag gebeurtenissen en verhalen uit de sportweek, en zaken die daar aan verwant zijn.