@GeachteAfgevaardigde

Voor een relatief selecte, maar niet onbelangrijke doelgroep - politieke junkies, boze burgers en journalisten, hoewel er tussen deze groepen ook de nodige overlap zit - is social media een extra arena waarin het Kamerlid zich kan begeven. En omdat deze volgers invloedrijk zijn, maken de geachte afgevaardigden hier veel en vaak zorgvuldig gebruik van. Overigens ook omdat onzorgvuldig gebruik juist veel schade kan aanrichten. Zie hier het bestaansrecht van het machtige Politwoops, waar je gewiste tweets van politici terug kan halen. En dan ook speculeren over het waarom.

Nieuwe arena

Tot voor kort rolden deze Kamerleden op Twitter vooral over straat met collega’s, spin doctors met genoeg branie om een niveautje boven zich in de pikorde in debat te gaan en de beroepscynici die verder Twitter bevolken. Ministeries, en zeker ook ministers zelf begeven zich niet graag op die manier in deze arena. Het viel op dat dit de afgelopen weken doorbroken werd. Zowel het ministerie van VWS als Buitenlandse Zaken mengden zich inhoudelijk in discussies met Kamerleden. Via het Twitteraccount van VWS werd een aantal ‘factchecks’ losgelaten op een optreden van Cobie Groenendijk van het Nationaal Zorgfonds:

De gekleurdheid van deze feiten schoot SP-Kamerlid Renske Leijten in het verkeerde keelgat, zij stelde er Kamervragen over.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken was wel heel overijverig, door alvast op aangekondigde vragen van D66-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma te antwoorden dat ze ‘alles eraan deden om de situatie op te lossen.’ Die was not amused, de antwoorden moeten komen van de minister. Heel glad ijs dus, terugpratende ministeries en deze voorbeelden mag je scharen onder het kopje: men is nog niet uitgeleerd.

Crowdsourcen

Toch gebruikt onze overheid al best lang social media. In eerste instantie was het vooral voor consultaties, bijvoorbeeld rond wetsvoorstellen. En natuurlijk om te zenden: Twitter als virtueel lichtkrantje. En gezien het feit dat de communicatiecapaciteit enorm toegenomen is, zie je bijvoorbeeld ook steeds vaker de meest vernuftige filmpjes, tweets, social media-offensieven et cetera. Een van de opvallendste voorbeelden was bijvoorbeeld de hashtag #onderwijs2032. Heel Nederland mocht van minister Sander Dekker meepraten over wat leerlingen zouden moeten leren in de toekomst. Overigens werd die input verder weer keurig en klassiek verzameld in een Commissie Schnabel, die weer een ouderwets rapport publiceerde.

Monitoren

De grootste eye-opener van de afgelopen tijd waren de geWOBde stukken over MH17. Daaruit bleek hoezeer ministeries Twitter gebruiken als een thermometer in de samenleving. Al die tweetjes van die kleine en niet-representatieve groep werden heel serieus geanalyseerd, om een soort indicatie te krijgen van het sentiment in de samenleving. Voor de gebruikers is dat interessant nieuws, hadden ze al de macht om Kamerleden rechtstreeks aan te spreken, nu blijkt een overheid zijn beleid ook nog eens te laten beïnvloeden door de hersenscheten van 140 tekens.

Interactie

Maar op het kernpunt van hoe je social media moet gebruiken, het gesprek met de achterban, zijn ministeries dus nog heel erg zoekende. Een minister kan zichzelf natuurlijk gewoon uiten op Twitter of Facebook. Hoewel ook dat zomaar fikse consequenties kan hebben. Maar de Directies Communicatie hebben duidelijk nog niet helemaal uitgevogeld hoe zij zich in de discussie kunnen mengen.

Kamerleden Sjoerdsma en Leijten gaven in ieder geval duidelijk aan waar hun grenzen liggen: de Directie Communicatie mag niet zomaar namens de minister praten en als er standpunten ingenomen worden, moeten die kloppen, en moeten daar de politieke consequenties van genomen worden. In een cultuur waarin fouten maken dodelijk is, gaat dit nog een hele moeilijke zoektocht worden. Wel verleidelijk, maar vol risico’s.