Nog even over de studieschuld

Geld lenen voor je studie wordt duurder. Dat is kortweg het plan dat Ingrid van Engelshoven (D66) woensdag met de Kamer bespreekt. Het moet wel, zo zegt de minister van Onderwijs, anders wordt dat hele leenstelsel onbetaalbaar. Houdbaarheid heet dat in Haags jargon.

Het probleem? Een studieschuld aflossen is redelijk goedkoop. Een student heeft decennia de tijd om terug te betalen en hoeveel rente je betaalt hangt af van de 5-jaarsrente. Die ligt nu zo laag dat je tegenwoordig zo goed als gratis leent. Op termijn kan dat een duur geintje worden voor de schatkist, dat moet anders vindt het kabinet.

De oplossing? De spelregels veranderen. Van Engelshoven zegt nu: Ja, hoor eens even, bij zo’n lange lening mag je meer rente eisen. Dat gebeurt namelijk ook als Nederland zelf geld wil lenen. Dat klinkt misschien logisch, maar dat is het niet.

Kredietcrisis

In september dit jaar werd wereldwijd de kredietcrisis van tien jaar terug herdacht. Sinds de beurzen onderuit gingen, banken vielen en landen wankelden zijn tal van conclusies getrokken. Zo lag het niet alleen aan de bankiers en schimmige hypothecaire producten, maar bijvoorbeeld ook aan grote leningen van ‘gewone mensen.’

Om die crisis te beteugelen werd het afgelopen decennium hard gesneden in begrotingen, ook in Nederland. Een van die bezuinigingen was het schrappen van de studiefinanciering. Niet langer kregen studenten geld om te studeren, ze moesten gaan lenen. Politiek gezien een handige maatregel. De groep die de pijn zou voelen mocht nog niet stemmen.

Het nadeel is dat sindsdien grote groepen mensen met hoge schulden worden opgezadeld nog voor ze op de arbeidsmarkt komen. Ook blijkt dat de kansenongelijkheid groter is geworden en starters op de woningmarkt een stuk moeilijker een huis kunnen kopen als ze een studieschuld hebben. Je zou zeggen, misschien is een ruimhartig terugbetalingsregime dan zo gek nog niet.

Lange gezichten

Helemaal als je bedenkt dat twee van de vier regeringspartijen eigenlijk van het hele leenstelsel afwillen. Het CDA en de ChristenUnie waren in hun verkiezingsprogramma tegen het leenstelsel. Sterker nog, de CDA fractie werd vorige maand nog door het eigen partijcongres met een opdracht naar Den Haag gestuurd: Die verhoging van de studierente? Stem tegen!

Die boodschap lijkt aan dovemansoren gericht. Het CDA lijkt keurig in de coalitiepas te lopen. Ook de ChristenUnie zal schoorvoetend voor stemmen. En zo krijgen de studenten van 2020 op 5 december hun eerste sinterklaascadeautje; Een hogere rente op een toch al hoge lening. De harde cijfers zeggen dat studenten vanaf 2020 ongeveer 18 procent meer moeten betalen per maand, dan studenten van nu. Politiek gezien misschien een handige maatregel, want de groep die de pijn gaat voelen mag toch nog niet stemmen.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV