Is de kans op besmetting groter tijdens sporten?

"Sporten verbetert onze natuurlijke weerstand en dat is momenteel de enige afweer die we hebben tegen het coronavirus", aldus media-arts Marleen Finoulst op EOS Wetenschap.

Maar toch stellen we ons soms vragen. Over de verspreiding van het coronavirus door de lucht was de voorbije weken al heel wat te doen. In de buitenlucht lopen we vandaag zoveel mogelijk met een boog om elkaar heen. Maar wat bijvoorbeeld als fietsers of lopers elkaar hijgend, snotterend of spuwend passeren? En wat als we met zijn tweeën of drieën op pad gaan. Blijft sporten in de buitenlucht dan altijd even veilig?

De slipstream van sporters

Afgelopen week verschenen er meerdere berichten over een nieuw onderzoek van de KU Leuven en de TU Eindhoven. Dat onderzoek zou aangetoond hebben dat sporters in beweging beter veel meer afstand houden. Vooral achter elkaar wandelen, lopen of fietsen houdt risico’s in, luidde het op basis van computersimulaties.

Het was verantwoordelijke Bert Blocken, professor aerodynamica, die in Het Laatste Nieuws zelf zijn bevindingen uit de doeken deed. Daarbij verwees hij naar het fenomeen van de slipstream, de zone die ontstaat vlak achter een persoon die loopt of fietst en die de lucht "als het ware een beetje meetrekt".

Slipstream

Sporters maken daar graag gebruik van, omdat dit minder inspanning vraagt. Maar als iemand tijdens zijn inspanning, hoest, niest of zelfs gewoon uitademt, laat die persoon daarin een wolk van druppels achter. Wanneer achterliggers door die druppelwolk gaan, kunnen ze deze druppels opnemen, zo liet Blocken optekenen.

Daarom raadde hij aan om in deze coronatijden alleen al tijdens het wandelen zeker vier à vijf meter afstand van elkaar te houden. Voor lopen of rustig fietsen gaf hij tien meter op, voor fietsen aan 30 of 40 km/uur zelfs twintig meter. "Hoe sneller je rijdt, hoe meer risico dat je in contact komt met druppeltjes van je voorganger," aldus Blocken.

Geen officiële studie

Maar met de studie blijken er heel wat problemen te zijn. Zo merkte Vice op dat er om te beginnen gewoon nog geen officiële studie is. Volgens Vice omzeilden Blocken en zijn team met de publicatie van hun bevindingen "alle standaard wetenschappelijke publicatieprotocollen".

Op Twitter gaf professor Blocken zelf toe dat hij niet het gangbare proces van peer-review en academische controle gevolgd had, "omdat de crisis urgent is". "We wilden geen bevindingen achter gesloten deuren houden tot we de tijd gevonden hadden om deze volledig uit te schrijven", zegt hij daarover.

"Als we het tegenovergestelde gedaan hadden, zouden we daarop kritiek gekregen hebben. Het is nooit mogelijk om voor iedereen goed te doen."

Anderhalve meter afstand volstaat

Inmiddels werd het nieuws echter overgenomen door verschillende (internationale) media. Waar verschillende academici de bevindingen aanvankelijk voor waar aannamen, uiten zij nu kritiek op de actie van Blocken. Het klopt misschien dat er druppels overgedragen worden tijdens het sporten, maar dat betekent niet per se dat je besmet wordt, benadrukken virologen.

Over het risico op besmetting in de buitenlucht is er nog veel discussie in de wetenschappelijke wereld. Daarbij is het belangrijker om te kijken hoeveel virus overgedragen wordt via een bepaalde weg, dan waar deze druppels zich bevinden, geeft epidemioloog William Hanage (Harvard) aan bij Vice.

Het RIVM laat in De Volkskrant wel weten het onderzoek van Blocken en zijn team mee te nemen in zijn afwegingen. Meer onderzoek is dan ook nodig, maar voorlopig is er volgens experts geen reden om voor sporters andere richtlijnen te hanteren.

Dat geeft ook viroloog Steven Van Gucht aan op VRT NWS: "Als er waterdruppeltjes in de buitenlucht terechtkomen, worden die onmiddellijk verdund door de wind. Je moet dus niet bang zijn om te gaan wandelen, lopen of fietsen." Epidemioloog Van Damme zegt daarover in een tweede reactie: "best pas je je afstand misschien wat aan aan je snelheid, maar in principe is anderhalve meter voldoende."

Hygiëne tijdens het sporten

Toch is sporten niet helemaal zonder risico op besmetting. Zo richt epidemioloog Pierre Van Damme zich wel expliciet tot fietsers en lopers die in volle inspanning hun neus leegmaken of speeksel uitspuwen. "Het is niet goed dat die lichaamsvloeistoffen zomaar rond dwarrelen of in het milieu belanden," aldus Van Damme.

"Zorg vooral dat je daar geen anderen aan blootstelt, maar overweeg toch ook om bijvoorbeeld een papieren zakdoekje te gebruiken."

Lees het hele artikel hier.

Corona Debunker

Het coronavirus houdt de wereld in zijn greep. Nieuws over het virus verspreidt zich razendsnel, net zoals nepnieuws. Medialogica (Human) volgt de ontwikkelingen op de voet en probeert mythes door te prikken, te debunken. Meer gedebunkte onderwerpen lees je hier.