Binnenland

'Na het Joegoslaviëtribunaal was het niet meer vanzelfsprekend dat je met oorlogsmisdaden weg kwam'

foto: ANPfoto: ANP

Nieuws
'Na het Joegoslaviëtribunaal was het niet meer vanzelfsprekend dat je met oorlogsmisdaden weg kwam'

Na 24 jaar sluit het Joegoslaviëtribunaal volgende week definitief zijn deuren. De Nederlandse rechter Fons Orie, die Ratko Mladic vorige maand veroordeelde tot levenslang, maakte honderden zittingsdagen mee bij het tribunaal. Na 16 jaar gaat hij met pensioen.

Het proces van de Bosnisch-Servische voormalig generaal Mladic was een van de langste waar Orie aan werkte. De Nederlandse rechter zette Mladic meerdere keren de zaal uit, maar als rechter bleef hij altijd rustig. “Je moet niet boos worden, maar luisteren naar het verhaal van een verdachte en blootleggen wat er wel en niet aan klopt”, zegt Orie in NOS met het Oog op Morgen.

Eind dit jaar houdt het Joegoslaviëtribunaal op te bestaan. Het werd in 1993 opgericht om personen te vervolgen die werden verdacht van oorlogsmisdaden, genocide en misdaden tegen de menselijkheid in het voormalige Joegoslavië. De afgelopen 24 jaar zijn er 161 personen aangeklaagd, van wie er negentig ook zijn veroordeeld.

Volgens Orie is het tribunaal van onschatbare waarde geweest voor het internationaal strafrecht. Vrij snel na Joegoslaviëtribunaal kwam het Sierra Leone-tribunaal, gevolgd door het Libanontribunaal, het Oost-Timortribunaal en het Cambodja-tribunaal. “Mensen konden verantwoordelijk zijn voor de meest gruwelijke misdaden maar na de processen van Tokio en Neurenberg gebeurde daar niets meer mee”, zegt Orie. “Sinds het Joegoslaviëtribunaal is het niet meer vanzelfsprekend dat je met zoiets weg komt.”

Tijdens zijn zestien jaren bij het tribunaal heeft hij de gruwelijkste verhalen voorbij horen komen. Zijn mensbeeld is hierdoor niet veranderd. “Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat mensen, alle mensen, onder omstandigheden dingen doen die niet kunnen”, aldus Orie.