Wie gaat de rekening van de energietransitie betalen?

Volgens premier Rutte staat Nederland aan de vooravond van een enorme operatie als het gaat om de energietransitie. In het het programma Prinsjesdag op 1 vergeleek hij het zelfs met de wederopbouw: "We willen op het gebied van het klimaat in een breed front samen optrekken. Er wordt hard aan gewerkt, maar het gaat echt nog een paar maanden duren voordat we verder zijn. En dat is ook helemaal niet erg, want je praat over een waanzinnige transitie. Het is misschien wel vergelijkbaar met de wederopbouw na de Oorlog; een van de grootste transformaties die Nederland doormaakt."

Wat de het project precies voor de inwoners van Nederland gaat betekenen, blijft voorlopig echter onduidelijk. Toch is Vera Dalm, directeur bij de Stichting Milieu Centraal, blij met wat er in de troonrede over het Klimaat staat: "Waar ik blij mee ben is dat het kabinet zegt dat de milieuschuld niet doorgeschoven mag worden naar de generaties van de komende jaren. Dat is wel heel erg van belang."

Klimaatrevolte

Uit onderzoek van het Opiniepanel blijk dat de Nederlandse burgers Energie en Klimaat een belangrijk thema vinden. maar tegelijkertijd geeft 52 procent van de geënquêteerden aan er geen begrip voor te hebben als ze zouden moeten meebetalen aan de transitie van gas naar elektriciteit.

Botsing Klaver en Buma

Volgens Jesse Klaver van GroenLinks neemt het kabinet maatregelen die zorgen voor een hogere energierekening zonder dat die bijdragen aan de verduurzaming van Nederland. Hij botste daarover met Sybrand Buma van het CDA die de plannen van GroenLinks over de verhoging van de gasrekeningen onder vuur nam.

'Groenste Kabinet Ooit' ?

Het huidige kabinet noemt zich het groenste kabinet ooit. Maar of ze die naam ook gaan waar maken moet volgens Vera Dalm, nog blijken: "Ik hoop het. Heel veel beloften zitten in klimaatakkoorden en energieakkoorden, maar dat moet allemaal nog wel zichtbaar worden."

Ook Marianne Thieme vraagt zich af of het Kabinet de belofte van 'het Groenste Kabinet ooit' waarmaakt: "In de plannen zie je dat het kabinet eigenlijk niks doet. Ze laten de bio-industrie ongemoeid, ze laten mensen een algemeen hoge BTW betalen, terwijl je minder duurzame producten hoger zou kunnen belasten, maar daar kiest het kabinet niet voor."

Troonrede 2018 over Klimaat

Datzelfde geldt voor het klimaatbeleid. Net zoals deze generatie volgende generaties niet mag opzadelen met een onhoudbare staatsschuld, mogen we ook geen milieuschuld doorgeven. De realiteit is dat het klimaatbeleid raakt aan onze hele manier van wonen, werken en leven. Tegelijkertijd biedt een ambitieus klimaatbeleid kansen voor de innovatiekracht van Nederland. In de zomer presenteerden vertegenwoordigers van de industrie, energiesector, landbouw, natuurorganisaties en logistieke bedrijven een voorstel voor hoofdlijnen van een klimaatakkoord. Bij de uitwerking staat voorop dat de omslag naar schonere energiebronnen en productiemethoden voor iedereen in ons land haalbaar en betaalbaar moet zijn. Deze grote bocht kunnen we alleen met elkaar maken. Het parlementaire initiatief voor de klimaatwet laat zien dat dit mogelijk is.

De urgentie van de energietransitie is alleen maar groter geworden na het besluit om de gaswinning in Groningen zo snel mogelijk af te bouwen naar nul. Met dit besluit wil de regering recht doen aan de inwoners van het aardbevingsgebied. Natuurlijk zijn hiermee niet ineens alle problemen opgelost. Daarom zet de regering concrete vervolgstappen om de schade te vergoeden en de regionale economie te versterken.

Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen kunnen veel doelen alleen samen bereiken. De energietransitie, de veiligheid op straat, de zorg voor een vitaal en leefbaar platteland, maar ook de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling – het vraagt allemaal om bestuurlijke samenwerking. De rol van de medeoverheden wordt groter en belangrijker. De groei van het gemeente- en provinciefonds helpt hen alle taken goed te kunnen blijven uitvoeren.