Worden olympische sporters steeds vaker 'gekocht'?

In China zijn ze niet de beste tafeltennissers. Nederland kan ze echter goed gebruiken op de Spelen. "Nieuw is het niet, het ‘kopen’ van sporters, om zo meer kans te maken op een medaille", zegt Oonk. "Het Britse hockeyteam had in de jaren 20 en 30 al een team dat voornamelijk bestond uit Canadezen."

Het IOC heeft er geen oplossing voor. "Er is wel de regel dat je binnen drie jaar tijd niet voor meerdere landen mag uitkomen, maar die gaat op termijn op de schop. In deze voortschrijdend globaliserende wereld mag je overal gaan werken. Geen instantie kan dat tegenhouden," aldus Oonk.

Land is ondergeschikt

Voor veel van die sporters maakt het volgens Oonk niet uit voor welk land ze uitkomen. "De sportjournalist kijkt naar hoe Team NL presteert, Team Duitsland of de USA. Je hoort de volksliederen, er wordt geteld hoeveel medailles een land haalt. Maar voor een deel van de sporters is de reden: ik wil uitkomen op het zo hoogst mogelijke podium, het land is hierin ondergeschikt."

De sporter Lascelles Brown spant misschien wel de kroon op dit gebied. Als bobsleeër kwam hij twintig jaar geleden op de Spelen uit voor zijn geboorteland Jamaica, om daarna nog voor Canada en Monaco uit te komen op de Winterspelen.

Meten met twee maten

Als historicus en projectleider sport en natie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam trok deze ontwikkeling de aandacht van Oonk. "Het past voor mij in een breder verhaal over migratie en loyaliteit. In Nederland worden er debatten gevoerd over dubbele nationaliteiten, zoals die van burgemeester Aboutaleb van Rotterdam en de Kamervoorzitter Arib, maar over atlete Sifan Hassan hoor je niets. Zij is vanwege de vluchtelingencrisis naar Nederland gekomen. We praten hier over de vluchtelingenproblemen, maar nu ze succesvol is, hoor je er niets van. Dat is meten met twee maten."

Oonk start nu met twee promovendi op de Erasmus Universiteit een onderzoek naar deze ontwikkeling. "Er moet meer aandacht voor komen. We gaan daarom een database opstellen van alle sporters op alle Spelen, waarbij we kijken of er sinds 1896 een toename is van sporters die uitkomen voor een land waar ze niet geboren zijn. Het is een mooie ingang om te laten zien dat natie en loyaliteit minder vanzelfsprekend zijn dan mensen denken."

Gijsbert Oonk, Universitair Hoofddocent geschiedenis en projectleider sport en natie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, in de NPO Radio 1 Sportzomer: