Geschiedenis
VPRO

Luidt het coronavirus het einde van het neoliberale systeem in?

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. Luidt het coronavirus het einde van het neoliberale systeem in?

De Franse 'rockster-econoom' Thomas Piketty zegt dat we ongelijkheid kunnen verhelpen als wij onze ‘historische vergeetachtigheid’ eerst overwinnen. Met zijn nieuwe 1200 pagina’s dikke boek, Kapitaal en Ideologie, zet hij vast een eerste stap. Zijn boek is een geheugenopfrisser dat vertelt hoe men vanaf de middeleeuwen tot nu, over kapitaal en ongelijkheid heeft gedacht – en welke lessen we daaruit kunnen leren.

Politicoloog en socioloog Merijn Oudenampsenen hoogleraar financiële geografie Ewald Engelen zijn te gast in OVT om te praten over het boek.

De nieuwe Piketty

Instorting van mondiale productienetwerken?

"Europese multinationals hebben in China hun productiebedrijven neergezet, daar worden de mobiele telefoon en de sportschoenen in elkaar gezet. En het coronavirus laat de enorme kwetsbaarheid van het 'mondiale productie systeem' zien. China speelt in dit systeem een cruciale rol: het is de fabriekshal van de wereld geworden, de reden waarom kosten zijn verlaagd en winsten zijn vergroot", vertelt Ewald Engelen.

"Oorlogen leiden tot reductie van vermogen en inkomen. Crises als het coronavirus, de ecologische crisis en de extreme weersomstandigheden, zouden kunnen gaan leiden tot het instorten van het systeem." Door dit soort kwetsbaarheden worden de productienetwerken misschien weer meer nationaal of regionaal.

Ewald Engelen over het nieuwe boek van Thomas Piketty in OVT.

Schipperen tussen geschiedenis en economie

Volgens Oudenampsen is er in het boek veel aandacht voor politiek, beleid, inkomenspolitiek, belastingheffing en stemrechten door de geschiedenis heen. "Daarvoor gaat hij heel ver terug, hij wil historische patronen ontrafelen die ten grondslag liggen aan onze huidige situatie."

Engelen: "Piketty trekt uit de geschiedenis vervolgens een 'natuurwet' die stelt dat de verdiensten op kapitaal altijd groter zullen zijn dan verdiensten op arbeid. En zo is er dus een natuurlijke tendens voor groeiende ongelijkheid."

Dit betekent niet dat Piketty tégen het kapitalistische systeem is: "Hij wil het kapitalistische systeem behouden maar niet op de huidige manier. Piketty geeft vervolgens voorbeelden van landen en situaties waarin er een grote economische groei én een grote gelijkheid had."

In hoeverre een virus als corona daadwerkelijk invloed zal hebben op de verandering binnen ons economische systeem, is nog maar de vraag. Ewald Engelen: "Maar belangrijk is vooral dat politics matter. Ongelijkheid is geen natuurverschijnsel, we kunnen via beleid ongelijkheid regelen, we kunnen er iets aan doen."

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, of volg het programma via Facebook en Twitter.

Ster advertentie
Ster advertentie