Geschiedenis
AVROTROS

De Verlichting in de Republiek: vooruitgang of verval?

foto: Theobald von Oer, 1860foto: Theobald von Oer, 1860
  1. Nieuwschevron right
  2. De Verlichting in de Republiek: vooruitgang of verval?

Geen Nederlander die onze Gouden Eeuw niet kent. Maar wat weet u van de Verlichting, specifiek in Nederland? Deze periode van wetenschappelijke, politieke en culturele vooruitgang werd uitgebreid beschreven door Fransen, Engelsen en Schotten - veel minder door Nederlanders. En die hadden het daar ook nog eens flink moeilijk mee: zat Nederland niet al op de toppen van haar kunnen na die bloeiende Gouden Eeuw? Jonge doctor Eleá de la Porte promoveerde op het Nederlandse verlichte verhaal, aan de UvA.

Tijdens de Verlichting ontwikkelden landen als Engeland en Frankrijk zich volop. Grote schrijvers als Voltaire, David Hume en Edward Gibson produceerden kloeke boeken.

Schaduw

Nederland moest het doen met minder bekend geworden schrijvers als Justus van Effen, desalniettemin was er in Nederland wel degelijk sprake van een 'verlicht verhaal', volgens dr. De la Porte. Tijdgenoten moesten dat verhaal echter vertellen in een uitzonderlijke tijd, vergeleken met de andere landen.

"Tijdgenoten hadden het er moeilijk mee. Zij hadden net de Gouden Eeuw achter zich verlaten, een periode van politieke, economische en culturele bloei. Zij moesten dus dat verhaal van vooruitgang schrijven in de schaduw van de Gouden Eeuw."

In haar proefschrift toont dr. De la Porte aan dat ondanks een voortdurende dreiging van verval, ze daar toch in slaagden. In dr Kelder en Co verdedigt zij haar onderzoek nogmaals.

Jonge doctor Eleá de la Porte

Ster advertentie
Ster advertentie