'De stille mensen die niet gezien worden, dáár moet je je zorgen over maken'
- Nieuws
- 'De stille mensen die niet gezien worden, dáár moet je je zorgen over maken'
Schrijver Marjolein Visser is gefascineerd door het streven naar perfectie in onze samenleving. Ook is veel gericht op uiterlijke schijn. Zijn sommige levens meer waard dan andere? In Kunststof vertelt ze over dit thema van haar debuutroman Restmens.
Visser (1989) studeerde klinische psychologie en culturele antropologie en ontwikkelingsstudies. Ze schrijft proza en non-fictie en won verschillende schrijfwedstrijden. Ook deed ze onderzoek voor hulpinstellingen en ministeries, werkte met vluchtelingen aan het boek Geen Plaats voor Steen en werkt aan een boek voor en over terminale patiënten met een hersentumor en hun naasten.
Samen zijn we krap één mens
Visser over haar roman: "Mijn personages Pim en David dragen het verhaal. David is een wetenschapper die door een ongeluk blijvend invalide is geworden. Hij houdt na revalidatie veel pijnklachten en raakt steeds verder in een isolement. 'Hoe was ik voor mijn ongeluk en wat is er van me over?'
Pim is de jongen met een verstandelijke beperking. Vrolijk en naïef, maar ook aan zijn zekerheden wordt gemorreld als hij zich bewust wordt van zijn beperkingen. Als ze elkaar ontmoeten blijken ze elkaar toch wat te bieden te hebben. Het idee om deze twee heel verschillende mannen bij elkaar te krijgen, heb ik geleend uit de culturele antropologie. Om systemen te leren kennen moet je naar de uitersten kijken."
Restmens
Wat is een restmens? "Het is een uitspraak van één van mijn hoofdpersonages", antwoord Visser. "Hij voelt zich een overblijfsel van zichzelf, restafval. Wat gebeurt er als een mens wordt afgepeld, als je uiterlijk verandert en de mensen je niet meer zien zoals je bent. Als je status wegvalt en er niet echt meer naar je wordt geluisterd. Wij kunnen wel zeggen dat het niet om uiterlijk of status gaat, maar mensen reageren anders op je."
Hoe je kijkt naar wat je overkomt is geen eindoordeel
"Ik heb met vluchtelingen gewerkt en werk nu in een traumacentrum. Persoonlijk vind ik het heel leerzaam om te zien hoe het is met mensen die in hun leven al eens het totale verlies van zekerheden hebben meegemaakt. Of hoe het is voor iemand die niet lang meer te leven heeft en in een isolement terechtkomt. Dat zijn ongelooflijk inspirerende voorbeelden van veerkracht.
Zij weten toch iets op te brengen dat hen de dag doorbrengt. Iets van moed of vrolijkheid over de situatie. Mensen hebben genoeg reden om het leven op te geven, maar dan nog pakken ze de moed weer op. Ik zie dat als een les. Hoe je kijkt naar wat je overkomt is geen eindoordeel. Je hebt invloed op hoe het verder gaat."
Wij zijn restmensen Pim, als we jouw benen, longen en huid optellen bij mijn geest dan zijn we krap aan net één persoon."
Visser: "In mijn werk is één van de uitspraken van de Franse filosoof Montaigne een motto voor me. 'Ik kan mij geen schrikbarender en ondraaglijker toestand voorstellen dan dat mijn geest nog leeft en diepbedroefd is, zonder in staat te zijn zich te uiten.' Ik heb zelf gezien hoe belangrijk het is dat die diepe pijn toch gedeeld wordt. Je moet altijd één of twee mensen dichtbij hebben bij wie je je kan uiten. De stille mensen die niet gezien worden, daar moet je je zorgen over maken."
Gerelateerd
