Cultuur & Media

Een gebruiksaanwijzing voor het leven - zelfhulpradio met een knipoog

foto: Beeld: VPROfoto: Beeld: VPRO
  1. Nieuwschevron right
  2. Een gebruiksaanwijzing voor het leven - zelfhulpradio met een knipoog

"De stem die ik nu heb, klinkt als een koud iemand die weinig emotie heeft. Dit ben ik niet", klinkt een blikkerige vrouwenstem. Aan het woord is de 27-jarige Nathalie, of beter gezegd: haar spraakcomputer. Door zuurstofgebrek bij haar geboorte, kan Nathalie zelf niet praten. Nu heeft ze een probleem: haar stem past niet bij haar persoonlijkheid.

Nathalie is één van de geïnterviewden in de nieuwe 14-delige podcast- en radioserie Het leven, een gebruiksaanwijzing. "Iedere aflevering heeft een titel die lijkt op een hoofdstuk uit een heel vreemd zelfhulpboek", legt eindredacteur Katinka Baehr uit bij Met het Oog op Morgen. Zoals: 'Hoe te vergeten', 'Hoe een bittere pil te slikken', 'Hoe te doen of er niets aan de hand is'.

Maar verwacht geen hapklare antwoorden of praktische aanwijzingen - dit is 'zelfhulpradio met een knipoog'. Baehr: "In een echt zelfhulpboek schrijft men precies voor hoe het moet. In ons programma komen mensen aan het woord die nog worstelen met een probleem. Soms hebben ze wonderlijke oplossingen gevonden, maar vaak ook niet."

'Minderwaardig' door Limburgs accent

In de eerste aflevering 'Hoe je stem te vinden' vertelt Nathalie over haar zoektocht naar een stemdonor voor haar spraakcomputer, en de 37-jarige Bart uit Kerkrade bekent dat hij een 'chronisch minderwaardigheidscomplex' had door zijn Limburgse accent. Het mogen wellicht ongebruikelijke problemen lijken, er ligt een groter thema onder verborgen, legt de andere eindredacteur, Jair Stein uit bij Met het oog op morgen. Namelijk: identiteit. "Wat je probeert te doen om samen te vallen met het beeld dat je hebt van jezelf."

Dergelijke abstracte duiding komt in de serie juist niet aan bod. De toon is luchtig en persoonlijk. De interviews zijn zodanig met elkaar versneden, dat het soms net lijkt of de geïnterviewden - ieder met hun eigen verhaal - een gesprek met elkaar aangaan.

'Pakje sigaretten per dag'

Elke aflevering wordt ingeleid door de 85-jarige Margot de Boer, die ook de voice-overs insprak. Ze werd door de makers ontdekt als radiotalent. "We zochten iemand met een doorrookt stemgeluid", vertelt Baehr bij het radioprogramma Spijkers met Koppen. "Pakje per dag!", reageert De Boer daarop enthousiast, een uitroep typerend voor haar spontane presentatiestijl.

Niet met de stofzuiger op de achtergrond

Vanavond is de eerste aflevering te beluisteren bij Radio Doc, en sinds donderdag als podcast. "Ja, podcast first", zegt Baehr bij Met het Oog op Morgen. "Podcasts zijn erg in de mode. Wij denken dat er heel veel mensen zijn die we nog niet bereiken op Radio 1, die wel van deze programma's kunnen houden."

Stein: "We maken dit programma als intieme luisterbeleving, dus als je het met een koptelefoon kunt luisteren op een moment dat je zelf uitkiest, is dat toch iets anders dan wanneer je de radio op de achtergrond aan hebt terwijl je aan het stofzuigen bent - met alle respect."

Luister hier het interview terug met eindredacteuren Katinka Baehr en Jair Stein bij Met het Oog op Morgen (bij minuut 46)

Luister de eerste aflevering van Het leven, een gebruiksaanwijzing terug:

Ster advertentie
Ster advertentie