De Amsterdamse vrijhaven Ruigoord

Kunstenaar Rob van Tour woonde sinds 1975 in Ruigoord en heeft met zijn medebewoners lang gestreden tegen de uitbreiding van de Amsterdamse haven. "Dat hebben we uiteindelijk verloren, maar wat we hebben gewonnen is dat het dorpje er nog steeds is."

Herman Brood trouwde er met Nina Hagen

Sinds 2000 valt Ruigoord onder het Amsterdamse havengebied Westpoort en sinds die tijd is het niet meer toegestaan er te wonen. Alle voormalige huizen zijn omgevormd tot ateliers. Midden in het dorp staat nog steeds de oorspronkelijke kerk ('de heilige hal van Ruigoord'), waar dichter Simon Vinkenoog ooit het huwelijk tussen popmuzikanten/kunstenaars Herman Brood en Nina Hagen sloot.

Tour: "Nu zijn we omsloten grotendeels door industrie. Dat maakt het eigenlijk nog spannender omdat het contrast echt heel onwerkelijk is. Als je de schaal ziet van de industrie om ons heen en dan de kleinschaligheid van dit dorp, dat maakt het enorm charmant."

Het gevoel van bevrijding

Het is volgens Tour vooral het gevoel van vrijheid dat wordt gekoesterd. "Wij hebben dat gevoel van bevrijding na de Bevrijding van de Tweede Wereldoorlog vast weten te houden hier op deze plek. We zien gebeuren dat heel veel jonge mensen daar op af komen en dan ook weer diezelfde vrijheid van denken en doen kunnen ervaren waar wij zo prijs op stellen."

Regels buiten de deur

Tientallen mensen zetten zich belangeloos in om Ruigoord voort te laten bestaan. Eén van hen is bestuursvoorzitter Marco de Goede van Ruigoord: "Ik probeer een bubble te bouwen waarin kunstenaars zoveel mogelijk hun vrijheid kunnen vieren. Er zijn heel veel regels in Nederland waar je aan moet voldoen en we proberen dat echt buiten de deur te houden. Dat lukt voor een deel heel goed en soms is het wat lastiger. Als mensen een keer willen zien wat er gebeurt als je totale vrijheid hebt, dan moeten ze een keer naar Ruigoord komen."

Rooskleurige toekomst

Door de standvastigheid van de kunstenaars wordt Ruigoord nu gekoesterd door de gemeente Amsterdam. Tour: "Het sprookjesachtige is natuurlijk dat iedereen altijd dacht dat het weg moest en dat we er nu toch na al die jaren nog steeds zijn." De toekomst ziet er rooskleurig uit. Het voortbestaan van Ruigoord is tot 2027 verzekerd.