Akkoord over begroting op EU-top, maar vergadering loopt vast op klimaat

"Ze zijn nog steeds aan het vergaderen, het is een ouderwetse nachtelijke top. Het zit namelijk vast op het klimaat, want Polen ligt dwars. Ze willen een akkoord bereiken over een percentage zodat over tien jaar alle uitstoot met 55 procent is teruggedrongen, daar zijn alle landen het wel over eens. Waar ze het niet over eens zijn, is hoe het bijbehorende geld moet verdeeld worden. Polen wil meer geld uit de pot en wil dat allemaal tot in detail geregeld hebben. De andere regeringsleiders zitten erbij en vragen zich af of dat wel echt moet", zei correspondent Bert van Slooten in het NOS Radio 1 Journaal.

Polen en Hongarije lagen dwars

Polen en Hongarije lagen lange tijd dwars en spraken zelfs hun veto uit, omdat ze volgens de nieuwe afspraken in de toekomst gestraft zouden kunnen worden, als ze zich niet aan de regels van de rechtsstaat zouden houden. Maar ze staakten hun verzet nadat iedereen akkoord ging met een compromisvoorstel van Duitsland.

Volgens dat voorstel gaan de nieuwe regels pas in als het Europees Hof zich erover heeft uitgesproken. Polen en Hongarije denken dat de afspraken in strijd zijn met het Europees verdrag. De andere regeringsleiders vinden het goed dat wordt afgewacht wat de Europese rechters van de bezwaren vinden.

Grondig advies

Wel is afgesproken dat als het Europees Hof de regels goedkeurt, ze met terugwerkende kracht kunnen worden toegepast.

Premier Rutte twijfelde voor het begin van de vergadering nog. Hij wilde eerst grondig advies van de juristen in Brussel. Ook wilde hij dat het Europees Parlement zou instemmen met de afspraken. Aan die voorwaarden lijkt nu te zijn voldaan, want ook Rutte heeft ingestemd met de afspraken.

Drie vragen

Gisteren had de premier drie vragen die moesten worden beantwoord. Zo wilde hij dat het Europees Parlement met de nieuwe afspraken zou instemmen. Volgens ingewijden heeft de voorzitter van het Parlement, die bij de vergadering van de regeringsleiders aanwezig was, laten weten dat een meerderheid van zijn parlement met het compromis kan leven.

Ook aan de tweede voorwaarde van Rutte, dat de juridische diensten van Brussel hun goedkeuring konden geven aan de afspraken, is voldaan. Morgen komt de juridische dienst met een aparte verklaring waarin staat dat het compromis waterdicht is.

En de derde voorwaarde, namelijk dat er geen sprake is van uitstel, is vervuld. Er komt weliswaar een procedure bij het Europees Hof, waarin Polen en Hongarije vragen of de nieuwe afspraken niet in strijd zijn met het Europees verdrag, maar ondertussen treden de maatregelen wel alvast in werking. Ze worden, met terugwerkende kracht, toegepast als de rechters een uitspraak hebben gedaan.

Zowel voorzitter Michel van de Europese Raad als de voorzitter van de Europese Commissie Von der Leyen liet via sociale media weten opgelucht te zijn. "En nu verder aan het werk", aldus Von der Leyen.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.