'Grote erfenissen moeten zwaarder belast worden.'

Sander Schimmelpenninck gaat als presentator van dr Kelder en Co in gesprek met professor dr. Wiemer Salverda, bijzonder hoogleraar Arbeidsmarkt en Ongelijkheid aan de UvA. Volgens de hoogleraar is er in Nederland een grote ongelijkheid in vermogen, zeker als je het vergelijkt met het verschil in inkomen.

Egalitair

"De ongelijkheid voor vermogens is enorm veel groter dan de ongelijkheid in inkomens", zegt hij. "Kijk je naar inkomen, dan verdient de top 10 procent van de huishoudens ongeveer een derde van het netto inkomen. Kijk je naar de top 10 procent van de vermogenden, en dat zijn niet altijd dezelfde mensen, dan heeft die bovenste groep twee derde van al het vermogen in handen."

"Dus het beeld dat wij van ons land hebben, dat egalitaire beeld dat iedereen ongeveer gelijk is, dat is qua vermogensverdeling niet terecht?", vraagt Sander Schimmelpenninck. "Nee, absoluut niet", zegt Salverda. "Ook internationaal gezien is die ongelijkheid in Nederland erg groot."

Erfenissen spelen een belangrijke rol bij die ongelijkheid. Via een erfenis komt het geld van de ene bij de andere generatie terecht. Hierdoor hebben de kinderen uit een vermogende familie een voorsprong op andere kinderen. Op die manier staan erfenissen kansengelijkheid dus in de weg.

Meer belasting!

Het verhogen van de erfbelasting zou de kansenongelijkheid verkleinen, meent Schimmelpenninck. Maar zo’n verhoging gaat regelrecht tegen het gevoel van veel mensen in. "Mensen worden vaak heel boos als je over erfbelasting begint, zeker de mensen die eigenlijk heel weinig erven", zegt hij. Salverda oppert dat het overgrote deel van de erfenissen in Nederland uit minimale bedragen bestaat. "Als we die bedragen belastingvrij maken dan haal je dat sentiment misschien een beetje weg. Dan betaalt het overgrote deel van de mensen namelijk geen erfbelasting."

"Dus tot de 50.000 euro belastingvrij en daarna een progressief tarief", stelt Sander voor. Hoe hoger de erfenis, hoe meer belasting je dus gaat betalen. "Ja, zoiets", reageert Salverda.

Bedrijf belastingvrij

Een grote ongelijkheid binnen de erfbelasting is de bedrijfsopvolgingsregeling. "Als je een bedrijf hebt, kun je het aan familie of aan een derde overerven en dan is het tarief vrijwel nihil", zegt Salverda. Mensen erven dan een bedrijf waar heel veel waarde in zit, maar hoeven daar nagenoeg geen belasting over te betalen. "Toen Heineken overleed in 2002, zag je daar heel weinig van terug in de erfbelasting", zegt Salverda. En dat terwijl de erfgenaam van Heineken, Charlene de Carvalho-Heineken toch de Quote 500 aanvoert met een geschat vermogen van €12,8 miljard.