Achtergrond
KRO-NCRV

'Ook onder hoger opgeleiden rechts-extremisten'

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Ook onder hoger opgeleiden rechts-extremisten'

Twintig jaar lang is er geen wetenschappelijk onderzoek gedaan naar radicaal- en extreem-rechtse groeperingen in Nederland. Wie zijn die mensen eigenlijk? Wat zijn hun drijfveren? Om daar achter te komen deed journalist en promovenda Nikki Sterkenburg jarenlang onderzoek.

Van stratenmaker tot mindfulnessleraar

Mensen die zich aansluiten bij een rechts-extremistische groep komen uit veel verschillende lagen van de samenleving, ondervond Sterkenburg. "Van stratenmakers en hoveniers tot managers en mindfulnesstrainers, ik ben ze allemaal tegengekomen."

De AIVD bracht onlangs in een rapport naar buiten dat het steeds vaker om hoog opgeleide mensen gaat binnen het rechts-extremisme. Dat is herkenbaar voor Sterkenburg. Ze kwam er achter dat een deel van haar onderzoeksgroep naar 'Erkenbrand' gaat, de Nederlandse tak van de alt-right die voornamelijk uit hoog opgeleiden bestaat.

Verschillen

De journalist, die tot voor kort bij Elsevier werkte, ontdekte dat er veel verschillen bestaan tussen de denkbeelden van rechts-extremistische groepen. "Je hebt de anti-islamtak, het cultuurnationalisme, ('onze cultuur is superieur en iedereen moet zich daaraan aanpassen'), etnonationalisme ('alle rassen zijn gelijk, maar iedereen in zijn eigen staat') en biologisch racisme ('het blanke ras is superieur en is er om te heersen over alle andere rassen')."

Quote

De bereidheid tot geweld is er onder een deel zeker wel

Nikki Sterkenburg

Toch is de versplintering binnen extreem-rechts minder sterk aanwezig dan vaak wordt gedacht volgens Sterkenburg. "Als er een gemeenschappelijk doel is, werkt iedereen toch gewoon samen."

Geweld

Als directeur van het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement krijgt Marco Zannoni ook regelmatig te maken met rechts-extremistische groeperingen. Hij kijkt voornamelijk naar de bereidheid de wet te overtreden, in de meeste gevallen in de vorm van geweld. "Normaal gesproken komt er weinig geweld bij kijken en als er al iets gebeurt, gaat het om eenlingen of afsplitsingen van bredere bewegingen."

Sterkenburg kan dit beeld bevestigen, het zijn de kleinere groepen die bereid zijn geweld te gebruiken buiten een formatie om. Die afsplitsingen werken vaak ondergronds en zijn daardoor moeilijker op te sporen. "De bereidheid tot geweld is er onder een deel zeker wel. Een voorbeeld is de groep DTG uit Enschede, die protesteerde tegen een AZC in die stad. Een paar mensen zijn uit die groep gestapt en gooiden een aantal dagen later molotovcocktails naar een moskee."

Ster advertentie
Ster advertentie