Achtergrond

Radiopraatjes om het volk te stichten

foto: NPO Radio 1foto: NPO Radio 1
  1. Nieuwschevron right
  2. Radiopraatjes om het volk te stichten

Radiotoespraken over geloof, seksualiteit, huishoudelijke hygiëne en de toestand in de wereld, typeren de 100-jarige radiogeschiedenis.

{podcast audio="75844" caption="#12 Hallo Hier Hilversum - radiopraatjes over seks, kerk en wereld" }

De meeste bekende stem van het radiopraatje is misschien wel G.B.J. Hiltermann, die jarenlang wekelijks de toestand in de wereld besprak voor de radiomicrofoon van de AVRO. Hiltermann heeft tweeduizend afleveringen van zijn karakteristieke commentaar op zijn naam staan.

In mening huisgezin was het een vast ritueel dat hiervoor speciaal de radio werd aangezet op zondag. De Friese zanger Meindert Talma maakte over dit ritueel een liedje:

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

Zelfbevrediging

In de 12e aflevering van de podcast Hallo Hier Hilversum laat Vincent Bijlo verschillende voorbeelden horen van radiocauserieën, toespraakjes om luisteraars te stichten en op te voeden. Ondermeer van Willem Drees, Peer de Klokkenluider (van wie niet bekend is wie hij precies was), NSB-leider Max Blokzijl, pater Titus Brandsma en psychiater Trimbos, naar wie het latere Trimbos-instituut is genoemd.

Trimbos hield voor de KRO-microfoon praatjes over seksualiteit. Daarin noemt hij zelfbevrediging –onanie- "een zeer veel voorkomende uiting van onvolgroeide, onvolwassen seksualiteit". Mensen die zich opwinden over hem, geeft hij het advies: "Een klein draaitje aan de knop, kan u van veel ergernis afhelpen."

Wonder

Mevrouw Bruining - mede-oprichter van de VPRO en 30 jaar lang voorzitter van die omroep - beschreef in een radiotoespraak haar eerste ervaring met het fenomeen radio. "Toen ik lerares was aan de Haagse kweekschool kreeg ik een wenk dat ik in het natuurkundelokaal moest komen. Daar hoorde ik geluiden die woorden vormden van een spreker die zich in Delft bevond en die zich in verbinding stelde met onze school in Den Haag. Het was een wonder, meenden wij. Ja een wonder!"

Beluister Hallo Hier Hilversum, een podcast met legendarische momenten uit de 100-jarige geschiedenis van de Nederlandse radio. Gemaakt door Vincent Bijlo en Ger Jochems in opdracht van NPO Radio 1. Elke vrijdag een nieuwe aflevering.

Ster advertentie
Ster advertentie