Liesbeth Spies over gekozen burgemeester: 'Heel dom om het alleen daarover te hebben'

Van en voor iedereen

Vorige week stuurden 31 burgemeesters een brandbrief aan de Eerste Kamer: zij vrezen dat het de gekozen burgemeester niet zal lukken boven de partijen te staan. Liesbeth Spies is één van de ondertekenaars, zij is burgemeester van Alphen aan de Rijn en voorzitter voor het Nederlands Genootschap van Burgemeesters. "Wat heel belangrijk is is dat de burgemeester de enige lokale figuur is die van en voor iedereen is", zegt zij in Stand.nl op NPO Radio 1. "Juist is een samenleving waarin mensen steeds vaker tegenover elkaar staan, is het belangrijk dat de burgemeester boven de partijen staat en zorgt voor verbinding."

Heel dom

Spies stuurde nóg een brief naar de Eerste Kamer met dezelfde strekking. Deze is ondertekend door het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, de Wethoudersvereniging, De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). "Wij zeggen: Eerste Kamer, bezint eer gij begint en doe dit nu niet. Het is heel dom om het alleen over de burgemeester te hebben, terwijl die functioneert in een gemeenteraad die eigenlijk de baas is. Zij zijn de direct gekozen volksvertegenwoordigers." Spies en haar mede-ondertekenaars zijn bang dat er een spanning ontstaat tussen de raad en de gekozen burgemeester, wanneer zij zich hard maken voor andere thema’s.

Ontransparant gebeuren

Dennis van Driel, voorzitter van de Jonge Democraten, is juist in een jubelstemming. "Als het goed is, is het kroonjuweel van D66 weer een stukje meer verwezenlijkt." De D66’er pleit uiteraard voor meer openheid rondom de benoeming van de burgemeester. "Wij kiezen inderdaad wel de gemeenteraad, maar ik weet niet op welke burgemeesterskandidaat diegene stemt op wie ik heb gestemd. Het is een heel ontransparant gebeuren, dat past echt niet meer bij deze tijd." Van Driel wil dat de benoeming door de koning uit de Grondwet wordt geschrapt. "Dan kunnen we op z’n minst praten over hoe we het anders kunnen doen."

Zoals in België

Volgens hoogleraar vergelijkende bestuurskunde Frank Hendriks leidt een gekozen burgemeester niet automatisch tot polarisatie, zoals de 31 burgemeesters vrezen. Hij noemt België als voorbeeld. "Daar wordt de voorman, of voorvrouw, van de grootste partij de nieuwe burgemeester. Degene die afstevent op de verkiezingsoverwinning moet er dan rekening mee houden dat hij de komende periode burgemeester moet zijn", zegt de hoogleraar van Tilburg University. "Hij moet dus ook boven de partijen staan en met een team samenwerken. Zo kan die gevreesde polarisatie een beetje worden afgeremd."