Wetenschap & Techniek

Schepping van kunstmatig leven komt steeds dichterbij

foto: NPO Radio 1foto: NPO Radio 1
  1. Nieuwschevron right
  2. Schepping van kunstmatig leven komt steeds dichterbij

Terwijl Amerikaanse genetici plannen maken om de volledige genetische samenstelling van de mens te fabriceren, werd bij ons een onderzoeker met de belangrijkste Nederlandse wetenschappelijke prijs beloond voor zijn zoektocht naar de eerste echte synthetische cel. Biotechnologie lijkt zich steeds meer te bewegen in de richting van de schepping van leven, in plaats van het slechts te veranderen en aan te passen.

Toegegeven, beide projecten staan nog in de kinderschoenen, maar het zijn zeker niet de eerste beste onderzoekers die ermee bezig zijn. Zo maakt de beroemde (en excentrieke) George Church deel uit van het team dat het eerste menselijke genoom wil fabriceren. In zijn boek Regenesis schetst hij een beeld waar de mens dankzij de synthetische biologie immuun is voor virussen, bacteriën voor brandstof zorgen en huizen uit zaadjes groeien. Ook probeert hij met behulp van gevonden DNA de uitgestorven mammoet weer tot leven te wekken.

Nu heeft Church zijn zinnen dus gezet op het maken van een volledig menselijke DNA-keten. Het project zelf gaat daarom ook door onder de (niet ontoepasselijke) naam Human Genome Project-Write. De technieken om DNA te maken bestaan al, maar als alle 3 miljard bouwstenen gemaakt zouden moeten worden waaruit het menselijk DNA bestaat, dan zou dit volgens het Amerikaanse DNA-synthesebedrijf ‘Gen9’ tot 90 miljoen dollar kunnen kosten. En die kosten vormen een groot probleem: met een beetje tegenwind zouden ze zelfs tot 1 miljard euro kunnen oplopen, en de initatiefnemers zijn nog altijd op zoek naar sponsoren.

Bezwaren? Waarom?

Daarnaast zijn er ook ethische bezwaren, maar die wuiven de initiatiefnemers in Science van de hand door te stellen dat ze geen baby’s willen creëren of mensen willen klonen. Volgens hen zal het project grote wetenschappelijke en medische voordelen met zich meebrengen, zoals een verhoging van de resistentie van organismes tegenover virussen, of dierlijke organen die opeens geschikt kunnen zijn voor menselijke orgaantransplantatie.

Dat de betrokken wetenschappers, ingenieurs en beleidsmakers het project eerst achter gesloten deuren van Harvard hadden besproken, zorgt er ook niet voor dat alle wetenschappers voor dit programma staan te springen. En de Amerikaanse overheid (destijds een grote financier van het Human Genome Project) heeft ook nog niet toegezegd.

Huck’s zoektocht naar de eerste echte kunstmatige cel

Een heel ander geluid was een week geleden te horen in Amsterdam. Fysisch Organisch Chemicus Wilhelm Huck (Radboud Universiteit) was daar een van de vier laureaten van de prestigieuze Spinozapremies, de belangrijkste prijs die een Nederlandse wetenschapper kan krijgen. Samen met de rest van zijn internationale team spitst zijn onderzoek zich toe op het maken van de eerste levende cel waarvan we de werking chemisch gezien volledig begrijpen.

Je zou het vreemd kunnen vinden dat Huck een prijs krijgt voor iets wat er nog lang niet is, maar het is juist de manier van onderzoek die zo veelbelovend is. Want waar traditionele geneeskunde of biologie cellen en hun onderdelen al jaren bestuderen door te kijken naar hoe ze op veranderingen in hun omgeving reageren, vertrekt Huck’s onderzoek juist vanuit de chemische samenstellingen van deze kleine organische deeltjes en hoe ze met elkaar reageren.

De toekomst van de geneeskunde

Hoewel een cel uiterst complex is, heeft Huck’s vernieuwende onderzoekslijn al voor belangrijke nieuwe inzichten gezorgd, die belangrijk kunnen zijn voor de toekomst (waaronder de efficiëntie) van de geneeskunde. De Spinoza-Commissie verwacht dat er in de toekomst zeker nog nieuwe ontdekkingen gaan volgen.

Huck is deze week ook de centrale gast van De Kennis van Nu Podcast. Met veel passie en in begrijpelijke taal vertelt hij wat hem zo drijft in zijn onderzoek en hoe het voelt om een Spinozapremie te winnen. Beluister hier het gesprek:

Ster advertentie
Ster advertentie