Wetenschap & Techniek

Zelfs diepste oceaanvallei op aarde bevat giftige stoffen

foto: Alan Jamieson/Newcastle Universityfoto: Alan Jamieson/Newcastle University
  1. Nieuwschevron right
  2. Zelfs diepste oceaanvallei op aarde bevat giftige stoffen

In de diepste trog ofwel oceaanvallei op aarde hebben Britse en Australische onderzoekers aanzienlijke concentraties vervuilende stoffen van menselijke oorsprong gevonden. Hoewel de mens er misschien niet kan komen, bestaat er een kans dat deze trog geen afvoerputje is, maar een wezenlijk deel van de natuurlijke voedselketen. En dat kan ook voor ons gevolgen hebben. Nieuws en Co had het er een gesprek over met Tinka Murk, hoogleraar ecologie van mariene dieren aan de Wageningen Universiteit.

Giftige stoffen doorgedrongen tot diepste diepzee

De Marianentrog heeft een diepte van elf kilometer en bevindt zich in de Stille oceaan tussen Japan en Papoea-Nieuw-Guinea. De robotjes die in de trog afdaalden vonden er op tien kilometer kreeftjes die onder andere PCB’s in hun lijf hadden. Dat zijn stoffen die de mens vroeger in verf, transformatoren of vlamvertragers gebruikte, maar waar later van bleek dat ze de gezondheid van mens en dier schaden en voor zeer lange tijd in het milieu blijven.

PCB’s: een nog niet verteerde erfenis

PCB’s veroorzaken vooral problemen tijdens de ontwikkeling van nog niet geboren kinderen. Als je kanker hebt dan kunnen ze de kanker verergeren doordat omliggende cellen de kanker minder goed kunnen afremmen. Verder kunnen ze ook tot onvruchtbaarheid, gedragsveranderingen en gehoorproblemen leiden wanneer je ze zou innemen.

Hoewel PCB’s door internationale regelgeving nu bijna niet meer geproduceerd en gebruikt worden, maakte de mens in het verleden minstens 1,3 miljoen ton van het goedje aan. Ze verplaatsen zich onder andere via de lucht en via die weg kwam uiteindelijk een groot deel van deze stoffen in de oceanen terecht. Ze kunnen wel verdampen, maar vooral in koude wateren (zoals troggen en de poolgebieden) is dat moeilijk. En wat voor de mens dus de meest ontoegankelijke plaats op aarde lijkt, is dus ook voor deze stoffen niet onbereikbaar.

Kleine beetjes worden veel

Diepzeeën lijken ver van de mens af te staan, maar omdat we er zo weinig over weten bestaat er een mogelijkheid dat de mens hun impact onderschat. De garnaaldiertjes (hoe diep ze ook zitten) maken volgens Murk bijvoorbeeld deel uit van de voedselketen. Als kleine visjes deze verorberen en ze op hun beurt opgegeten worden door grote vissen die meer tegen het wateroppervlak zwemmen, dan kunnen de pcb’s zich ook in die dieren opstapelen. Ook wezens bovenaan de voedselketen zogenaamde toppredatoren (zoals ijsberen, walvissen of de mens) zouden zo niet gespaard blijven wanneer ze de vissen eten.

Hoe erg de impact is hangt af van verschillende factoren zoals de hoeveelheid die je eet en de fysieke gesteldheid van de eter.

Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR)

Ster advertentie
Ster advertentie