Ja, vrouwen worden ouder, ook bij apen. Maar waarom?

Een internationaal team van wetenschappers heeft een enorme hoop data verzameld over meer dan een miljoen mensen wereldwijd en zes verschillende apensoorten. Enerzijds blijkt daar uit dat de enorme groei in levensverwachting van de afgelopen tweehonderd jaar niet alleen uniek is in de menselijke geschiedenis, maar ook als je de geschiedenis van onze voorouders, de apen, erbij betrekt. Als je 200 jaar geleden werd geboren werd je ongeveer 35, nu ruim 80.

Daarnaast vielen nog twee dingen op. In de eerste plaats blijkt dat je de grootste winst in levensverwachting ziet in samenlevingen die relatief egalitair zijn. Dus als de verdeling van inkomen en kansen gelijkwaardig is, zie je een hogere gemiddelde levensverwachting.

Bovendien lopen mannen hun achterstand maar niet in. Of het nu apen zijn of jagerverzamelaars, mensen van voor de Industriële Revolutie of 21ste-eeuwers; vrouwen worden ouder. Dat verschil is dus geen typisch menselijk verschijnsel, laat dit onderzoek zien, maar al miljoenen jaren kenmerkend voor de evolutie van aap en mens.

Bouwe van Straten vertelde over dit onderzoek bij De Ochtend:

Als we even mogen speculeren…

Blijkbaar zijn er dus bepaalde factoren in het spel waardoor de levensverwachting van mannen lager blijft dan die van vrouwen. De wetenschappers geven ruiterlijk toe hier geen verklaring voor te hebben, maar opperen wel een aantal mogelijkheden.

Het zou kunnen liggen aan het feit dat mannen maar één X-chromosoom hebben, in plaats van de twee die een vrouw heeft. Zit er op dat ene X-chromosoom een eigenschap die nadelig is voor de overlevingskansen, dan zal een man daar per definitie last van hebben. Bij vrouwen is er de kans dat het tweede X-chromosoom dat nadelige effect tenietdoet.

Een andere mogelijkheid is dat mannen van nature geneigd zijn om meer risico te nemen, en daardoor een grotere kans hebben om te sterven. Daarnaast is bekend dat eenzaamheid een zeer negatief effect kan hebben op zowel je gezondheid als levensverwachting. Zouden mannen vaker sociaal geïsoleerd zijn dan vrouwen?

Zoals gezegd, we weten het niet. Toekomstig onderzoek zal moeten uitwijzen wat het werkelijke oorzaak is van het verschil in levensverwachting.

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en woensdag rond 11.35 uur in De Ochtend