'De reacties op Hillary Clinton zijn een typisch voorbeeld van genderstereotypen'

Toegegeven, de grappen over Donald Trumps haar zijn niet van het internet weg te denken. Maar verder moet toch vooral Hillary het ontgelden. Hoogleraar sociale- en organisatiepsychologie Belle Derks ziet het commentaar op Clinton als een typisch voorbeeld van de genderstereotypen die nog steeds in onze maatschappij aanwezig zijn.

Stereotype-denken komt bij iedereen voor

"Hillary heeft een positie waar je dominant en machtig voor moet zijn," aldus Derks. "De stereotypen die wij hebben sluiten uit dat vrouwen machtig zijn." Zowel mannen als vrouwen worden afgeschrikt door mensen die niet aan de heersende gendernormen voldoen. Dit geldt vrouwen die hun gezag laten gelden, maar ook voor mannen die parttime werken of emotioneel zijn.

Derks benadrukt dat deze stereotypen zelfs voorkomen bij mensen die verder heel geëmancipeerd zijn. Dat is ook een van de redenen dat vrouwen die binnen hun bedrijf het glazen plafond hebben doorbroken, niet altijd geneigd zijn andere vrouwen een handje te helpen. Derks heeft zelf onderzoek gedaan naar dit zogenaamde ‘queen bee’ effect. "Deze vrouwen hebben vaak hard gewerkt om te moeten komen waar ze nu zijn en denken dan: laat die andere vrouwen zich ook maar bewijzen," legt ze uit.

Clinton is geen Queen Bee

Clinton, die gezien zou kunnen worden als iemand die het glazen plafond wel meerdere keren doorbroken heeft, vertoont geen trekjes van Queen Bee gedrag. Derks: "Ze is negatief geweest over Monica Lewinsky, wat jammer is, maar verder laat ze zich juist voorstaan op haar hulp voor andere vrouwen." Volgens Derks is het Queen Bee gedrag dan ook iets wat voornamelijk voorkomt bij vrouwen die zich nog heel erg moeten bewijzen tegenover andere vrouwen. "Iemand als Hillary is dat stadium allang gepasseerd. Zij heeft nu zo veel macht, dat ze zich zonder problemen kan inzetten voor vrouwenrechten."

Als Clinton inderdaad president wordt van de Verenigde Staten zou dat een unicum zijn in de geschiedenis van topvrouwen. Nooit eerder schopte een vrouwelijke kandidaat het daar tot president. Ook op de minder hoge niveaus blijven vrouwen aan de top achter. Is een quotum een goed idee? Voor Derks is het in ieder geval geen heilige graal. "Aangezien de resultaten van eerdere inspanningen achterwege blijven, is een quotum een goed redmiddel. Maar er kleeft een nare bijsmaak aan: mensen krijgen het idee dat ze alleen op hun positie zijn beland vanwege een quotum."

Alternatief voor een quotum

Een alternatief is volgens Derks om actief op zoek te gaan naar geschikte vrouwelijke kandidaten. "Vrouwen solliciteren vaak niet omdat ze denken dat ze er nog niet klaar voor zijn, terwijl ze alle competenties hebben." Clinton is ondertussen in ieder geval volledig overtuigd van haar eigen competenties om president te worden.

Mocht ze winnen, dan is ze voor Derks een heel interessant studieobject: "Ik ben heel benieuwd wat de uitkomst van deze verkiezing gaat zijn en wat dat gaat betekenen voor vrouwen."

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).