Column: Suske en Wiske en het schokkende schrikdraad

Hetzelfde principe geldt voor morele kwesties. Elke tijd zijn eigen kwesties. Elke tijd zijn eigen morele schrikdraad. Onze tijd kent meerdere van die elektrische lijntjes, die niet mogen worden overschreden. Althans, niet als je je ballen liefhebt. De meest prominente lijkt op dit moment de rassenkwestie. Het lijkt een oud woord, ergens uit de Amerikaanse burgeroorlogen. Het stinkt naar Nazi-propaganda en vernietigingskampen. Maar het draadje is springlevend en tot barstens toe geladen met 10 kilovolts.

Tepels

Om het draadje te laten trillen, hoef je niet eens tot december te wachten. Zwarte Piet is al zo goed als uitgeschakeld, en niet eens om de slechtste argumenten. Maar vandaag hoef je alleen maar het nieuwste Suske & Wiske-album open te slaan. Niet de eerste getekende tepels in de serie stelen de show, maar een zwarte man die nogal schrikt van deze naakte verschijning.

De man is getekend alsof ie uit Kuifje in Afrika is komen lopen, of uit een hele oude Sjors & Sjimmie. Inclusief onbegrijpelijke paardenmuil onder aan zijn gezicht. Afzichtelijk. Racistisch. Dom. Nooit meer doen. De studio heeft zijn excuses gemaakt. En terecht. Ben je nu helemaal betoeterd. Maar zo werkt het niet met moreel schrikdraad. ‘Even slikken en weer doorgaan’, zingt Marco Borsato, maar niet bij moreel schrikdraad.

Binnen enkele uren groeide een klein bericht in de Telegraaf uit tot een nationale rel die vooral op social media wordt uitgevochten. En de discussie is niet voor de weekhartigen onder ons. De ene helft verwijt de andere helft achtereenvolgens racisme, postkolonialisme en white privilege. De andere helft heeft het over culture wars, nationale geschiedenis en ‘doe toch eens normaal’. Maar niemand kan overgaan tot de orde van de dag. Dit is groot, huge zou Donald Trump zeggen. Het is moreel schrikdraad.

Je ballen gaan eraan

We kennen meer van dit soort schrikdraadjes in onze tijd. De emancipatie van de LGBT-gemeenschap (met excuses als ik een letter heb vergeten) bijvoorbeeld. Of de maatschappelijke acceptatie van transgenders. Een jaar of wat geleden was het ’t toppunt van politieke correctheid om Kate Jenner de mooiste en dapperste vrouw van de wereld te noemen. Southpark maakte er een paar hele mooie afleveringen over. Het is allemaal schrikdraad. Niet aankomen, of je ballen gaan eraan.

Natuurlijk, en laat ik dat uitdrukkelijk voorop stellen, LGBT-ers, andersgekleurde medelanders en transseksuelen, ze hebben decennia (eeuwen wellicht) achterstelling en discriminatie moeten verdragen. En dat poetsen white hetrosexual males zoals ik niet even weg met enkele goedgekozen politiek-correcte termen. Maar ik verbaas me over het schrikdraadeffect. En niet alleen op social media of in dodebomenmedia. Ik was op drie wetenschappelijke congressen de laatste maanden – Dundee (Schotland), San Antonio (VS) en Groningen – waar 80 procent van de lezingen ging over queer theology en postkolonialisme.

De (hyper)acceptatie van homoseksualiteit en transgenderisme, en de hyperveroordeling van elke vorm van (micro)discriminatie op basis van huidskleur wordt in Nederland niet alleen bedreven vanwege de waarheid en schoonheid van de zaak zelf, maar – zo valt mij op – ook om aan ‘de buren’ te laten zien dat je aan de goede kant van de wereldgeschiedenis staat. Dat je natuurlijk beschaafd en verlicht bent. Dat je natuurlijk voor homo’s en tegen discriminatie bent. En natuurlijk ben je dat. Elk weldenkend mens is dat. Niemand kan, wil of mag het tegendeel beweren. Denk aan het schrikdraad. Dat doet pijn.

‘Wij zijn de tijden’ is een klassieke uitspraak. Wij zijn ook ons eigen schrikdraad. Ik ben benieuwd welke kwestie over één of twee jaar in het brandpunt van de maatschappelijke status quo ligt. En ik, ik zoek voortaan gewoon een toilet op als ik plassen moet.

Frank G. Bosman is cultuurtheoloog en commentator voor Dit is de Dag