Week van Kee: Het leiderschap van Roemer en Meyer

Emile Roemer was laaiend. Anoniem kritiek leveren, dat is zo laf als het maar zijn kan, foeterde hij voor de camera’s van de NOS.

Hij had nogal wat over zich heen gekregen. ‘Roemer kan geen fractie leiden, laat staan Nederland.’ ‘Emile duikt.’ Stevige woorden van SP-fractieleden, die zelfs op eigen initiatief toenadering hadden gezocht tot het Algemeen Dagblad. Het zat ze blijkbaar hoog.

En dus kwam er crisisberaad. We zagen parlementair verslaggever Dominique van der Heyde een poos voor de dichte SP-fractiedeur staan, waarachter koortsachtig overleg plaatsvond, urenlang.

Toen was het beraad klaar, en drukte partijvoorzitter Ron Meyer de pers op het hart: wij laten ons niet verdelen. Maar de SP heeft, na de interne kritiek deze week toch echt heel veel weg van een verdeelde partij.

Al was het maar omdat de socialisten twee kapiteins op het schip hebben – terwijl één vaak al moeilijk genoeg is.

'Niet te vroeg gepiekt'

De ene is dus Emile Roemer. Hij stal de harten van het electoraat, toen hij in 2010 fractievoorzitter werd van de SP. Een gezellige Brabander, doodgewoon, die in alle ernst vroeg of zijn vrouw en kinderen in het publiek mochten zitten bij Pauw, toen hij daar voor de eerste keer als fractievoorzitter aanschoof.

Toffe peer, die Roemer, hoorde je vaak, relaxed ook, bijvoorbeeld in een verkiezingsdebat in 2010, toen hij met een knipoog zei: ‘U kunt me veel verwijten, maar niet dat ik te vroeg gepiekt heb.’ Hij bracht meer humor en ontspanning in de debatten, maar kon niet voorkomen dat de SP in tien zetels moest inleveren: de partij ging van 25 naar vijftien. Maar toch: het vertrouwen in Roemer was groot, want de SP had er nog véél slechter voor gestaan.

In 2012 was de tijd rijp. Roemer zou met Mark Rutte de premiersstrijd aanbinden.

Maar toen struikelde Roemer over zijn zwakke plek, die hem nog altijd parten speelt: zijn dossierkennis. Zijn opponenten roken bloed, wisten waar ze hem konden raken. Die tweestrijd tussen links en rechts kwam er, maar de naam van de linkse politicus was niet Emile Roemer maar Diederik Samsom.

Golden boy

Ondertussen timmerde golden boy Ron Meyer, de andere kapitein, flink aan de weg. Hij werd in 2015 gekozen tot partijvoorzitter na een strijd met Sharon Gesthuizen. Jan Marijnissen, zijn voorganger, zag goud in Meyer.

Meyer kan bogen op een imposante vakbondsgeschiedenis – altijd goed om het straatvechtersgehalte van de SP wat op te krikken. Hij was het brein achter de schoonmakersstaking in 2012, en maakte de SP in zijn hometown Heerlen de grootste. Energieke vent, die Meyer. Ook als voorzitter voert hij het liefst actie. Als-ie rond middernacht terugrijdt naar Heerlen, belt hij vaak nog met wie er maar opneemt om toch nog even te vergaderen.

Ditjes en datjes

Roemer zit al een tijdje minder comfortabel in zijn Kamerzetel. Natuurlijk: naar de buitenwereld wordt het duo Roemer-Meyer gepresenteerd als een krachtige tandem die het SP-geluid helder en strijdvaardig voor het voetlicht moet brengen. Maar de politieke realiteit is weerbarstiger – er kan er maar één de leider zijn.

Dus natuurlijk voelt Roemer de hete adem van Meyer in zijn nek. Tijdens de Algemene Beschouwingen trapte hij weer in zijn oude valkuil. Hij kon geen feitelijke, financiële onderbouwing geven bij het Nationaal Zorgfonds, een plan nota bene van Meyer. Ach, die cijfers, zei Roemer, die ‘ditjes en datjes’, die volgden later wel. Hoongelach uit de Kamer viel hem ten deel.

De SP laat zich niet verdelen, drukte Meyer het parlementaire journaille woensdag op het hart. Aan hem en Roemer de taak om de muiters weer in het gareel te krijgen. Om de potentie van het Nationaal Zorgfonds te verzilveren bijvoorbeeld. En om een helder integratieverhaal voor het voetlicht te brengen, waarover ik het eerder had.

Eén ding is zeker: Roemer heeft in elk geval niet te vroeg gepiekt.

De reconstructie van Peter Kee is hier terug te luisteren: