Kritiek uit onverwachte hoek

Zo hadden wij in Dit is de Dag een debat tussen Tanya Hoogwerf, raadslid van Leefbaar Rotterdam (voor een verbod) en Linda Voortman, Tweede Kamerlid van Groen Links (tegen een verbod). In de Tweede Kamer las Kamerlid Kuzu van de Groep Kuzu/Öztürk de standpunten voor van de Werkgroep 'Blijf van mijn Niqaab af', waarvan een aantal dames op de tribune zaten. Kuzu, zelf moslim, stelde: het boerkaverbod is moslimvrouwen pesten. En die opmerking bleef bij mij hangen. Ik moest denken aan een reportage die ik negen jaar geleden maakte voor het toen nog bestaande actualiteitenprogramma Netwerk (hier terug te kijken).

Het ging over de boerkini, toen net geïntroduceerd in Nederland. Een badpak waarbij het lichaam en het hoofd bedekt blijven. We wilden testen in hoeverre je met zo’n boerkini terecht kon in de Nederlandse zwembaden en hoe andere bezoekers zouden reageren. Ik besloot zelf een boerkini aan te trekken en in een zwembad de reacties te peilen. De mensen reageerden verschillend. Sommigen vonden het wel 'creatief', anderen vonden het geen gezicht. Opvallend genoeg leken ze allemaal te geloven dat ik zelf een overtuigde boerkini-draagster was.

Zo ook de man die al een hele tijd verontwaardigd, ja zelfs boos, naar me keek. Ik liep op hem af en vroeg hem wat hij van mijn badkleding vond. Hij barstte vol emotie los en maakte duidelijk dat hij als moslim niet kon aanzien dat ik zoiets droeg. Hij noemde het een ultieme uiting van onderdrukking van de vrouw en ik bevond mij volgens hem op een glijdende schaal, want ik zou door dit te dragen een nieuwe norm introduceren. Hij probeerde duidelijk te maken dat het dragen van deze boerkini een stap zou zijn op een gevaarlijk pad. Terwijl hij praatte werd hij bozer en bozer en hij besloot zijn betoog door te zeggen dat je in dit land in badpak, bikini of zwembroek zwemt en niet in dit soort achterlijke middeleeuwse islamitische kleding. Woedend liep hij vervolgens weg.

Waar hij vandaan kwam, wat zijn achtergrond was, wat hij had meegemaakt, ik kon het hem niet meer vragen. Maar alles wees erop dat hij had ondervonden hoe bedekkende kledingvoorschriften gebruikt kunnen worden om vrouwen te onderdrukken. Het zou zomaar kunnen dat het zien van mijn kleding herinneringen opriep aan repressie in de naam van religie. Iets wat hij in Nederland nooit hoopte tegen te komen.

In het debat over het boerkaverbod hoor ik deze stem nauwelijks. Ik hoor hier geboren en getogen mensen die het maar eng vinden dat je niet ziet wie er onder de boerka zit en die het slecht vinden voor de integratie. Ik hoor de stem van de hier geboren en getogen mensen die vinden dat een verbod de vrijheid van godsdienst aantast en dat vrouwen met een boerka het huis tenminste nog uitkomen. Ik hoor de stem van de moslima’s op de publieke tribune die zeggen deze bedekkende kleding uit vrije wil te dragen.

Maar ik mis de stem van de mensen die in hun moederland een omwenteling hebben meegemaakt. Waar in de jaren zestig en zeventig vrouwen zonder hoofddoek de straat op konden en nu de hoofddoek of totale bedekking verplicht is. Waar vrijheid heeft plaatsgemaakt voor religieuze repressie.

Ik hoop dat ik de man uit het zwembad nog eens tegen kom. Hij maakte diepe indruk op me. En ik zou hem dan alsnog willen zeggen dat het me spijt dat ik hem zo kwetste…

Margje Fikse is presentator van Dit is de Dag en Langs de Lijn En Omstreken