Wat doet een filosoof met 2,5 miljoen euro?

Door Lodi Nauta de Spinozapramie toe te kennen schreef de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) geschiedenis. Sinds 1991 worden de premies uitgereikt en met de vier van dit jaar staat de teller op 81. Niet eerder ging de prijs naar een filosoof.

Nauta is dan ook zeer vereerd met de erkenning. Nauta: "Het is een ongelofelijk eerbetoon voor mijn werk en mijn vakgebied." Een Nobelprijs zit er waarschijnlijk niet in voor hem. De Nobelprijs voor de filosofie bestaat niet en slechts twee filosofen wonnen de Nobelprijs voor de literatuur: Jean Paul Satre en Bertrand Russell.

Aan de Spinozapremie is een bedrag van 2,5 miljoen euro verbonden. Dit bedrag is vrij te besteden aan onderzoek. In veel vakgebieden binnen de bètawetenschappen gaat zo’n bedrag vrij snel op aan bijvoorbeeld dure apparaten. In de filosofie ligt dat anders. "Ik ga het geld in mensen steken," vertelt Nauta. "Het geld stelt me in staat om een grote vakgroep te bouwen met veel promovendi en postdocs. Ook wil ik internationale toponderzoekers naar Groningen halen."

Voor vakgebieden in de bètahoek is het nut vaak niet zo moeilijk aan te tonen. Kijk maar naar de andere winnaars van dit jaar. Het geneeskundig onderzoek van Mihai Netea redt levens, natuurkundige Bart van Wees werkt aan revolutionaire nieuwe materialen en chemicus Wilhelm Huck onderzoekt de geheimen van het leven om het uiteindelijke zelf te kunnen maken. Hoe zit dat bij de filosoof? "Het verleden is heel bepalend geweest voor ons denken," zegt Nauta. "Neem bijvoorbeeld de preambule van de Europese Grondwet uit 2014. Die staat vol met het humanistische gedachtengoed uit de late middeleeuwen en de vroegmoderne tijd."

Een ander voorbeeld ziet Nauta in de bankencrisis. "Dat is niet alleen een economische crisis, maar ook een morele crisis," zegt hij. "In de dagen van Adam Smith werd de economie als morele wetenschap gezien. Beide vakgebieden zijn helemaal uit elkaar gedreven. Nu we hebben gezien hoe mis dat kan gaan klinkt de roep om ethiek weer in de economie te brengen."

Luister het gesprek met Lodi Nauta in de podcast van De Kennis van Nu: