Achtergrond
EONOS

Helden op sokkels: vertelt een beeld het echte verhaal?

foto: EOfoto: EO
  1. Nieuwschevron right
  2. Helden op sokkels: vertelt een beeld het echte verhaal?

Standbeelden en monumentjes. Je loopt er op straat soms zomaar voorbij. De beelden vertellen een verhaal, maar klopt dat verhaal wel? In de zomerserie 'Helden op Sokkels' zoekt historicus Wim Berkelaar naar markante verhalen achter bekende en onbekende standbeelden. In de eerste aflevering belicht hij het 'Monument voor Gevallen Spoorwegpersoneel' in Utrecht. Slaat het beeld de spijker op de kop of moeten we ernaar kijken met een geschiedkundige bijsluiter?

Om deze inhoud te tonen moet je toestemming geven voor social media cookies.

De reden om het monument in 1949 te plaatsen was volgens Berkelaar meer dan terecht. “Hier worden de NS’ers herdacht die zijn omgekomen tijdens de Spoorwegstaking van 1944. Die staking kun je zien als een verzetsdaad omdat het de Duitsers hinderde op een moment ze hun troepen naar het het zuiden van het land wilde verplaatsen, waar toen hard werd gevochten.”

Toch vindt de historicus het standbeeld voor het hoofdkantoor van ProRail bombastisch. “Dit monument vertelt niet het hele verhaal. De NS was ook betrokken bij de deportatie van meer dan honderdduizend Joden en zigeuners. Daar zijn nooit verzetsacties tegen geweest. In 2002 heeft de topman van de NS officieel zijn excuses aangeboden voor dit optreden.”

De conclusie van Berkelaar luidt dat we hier te maken hebben met een tijdsbeeld dat vlak na de oorlog moest aantonen dat de NS als geheel ‘goed’ was geweest in de oorlog. “Het is een mooi monument, maar het vertelt nadrukkelijk niet hele verhaal.”

Het eindoordeel van Wim Berkelaar:
Strik eromheen
Heeft een bijsluiter nodig
In depot

Helden op sokkels: Was de NS goed of fout in de oorlog?

Ster advertentie
Ster advertentie