‘Levenslang inhumaan? Een gezin vermoorden, dat is pas inhumaan’

"Dijkhoff probeert er werkelijk alles aan te doen, om te voorkomen dat levenslang gestraften perspectief hebben en ooit in vrijheid gesteld zouden kunnen worden." Dat zegt Mathieu van Linde, advocaat van Loh Wah C, in De Ochtend op NPO Radio 1.

Eind jaren 80 kreeg Loh Wah C. levenslang voor de moord en doodslag op een Chinees gezin in Rotterdam, een man en vrouw en hun twee kinderen. Van Linde heeft een kort geding aangespannen waarin hij eist dat demissionair staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Justitie zijn inmiddels zesde gratieverzoek, voorlegt aan de Hoge Raad.

'Iedereen heeft een doel in zijn leven nodig'

Van Linde vertelt dat de dagen van zijn cliënt er vrijwel allemaal hetzelfde uitzien. "Iedereen heeft een doel in zijn leven nodig. En het is niet duidelijk hoe lang deze situatie nog gaat duren. Ik hoor dat hij vooral behoefte heeft aan zekerheid en duidelijkheid." Van Linde wil in elk geval dat mensen met een levenslange gevangenisstraf perspectief hebben. Zodat gedetineerden aan de slag gaan met de mogelijkheid op terugkeer in de samenleving.

Bekijk hier het gesprek met Mathieu van Linde

"Bij onze eerste ontmoeting in 2010 vertelde Loh Wah C. dat hij zijn rijbewijs had verlengd. Dat soort dingen houden hem in een staat waarbij hij het volhoudt. Voor een buitenstander is dat een wonderlijke handeling, want je zit een levenslange gevangenisstraf uit." Vaak wordt er over de nabestaanden gezegd dat zíj pas levenslang hebben. ‘Is levenslang inhumaan? 'Een gezin vermoorden, dat is pas inhumaan’, stuurt een luisteraar via de app.

'Mijn aanpassing is erop gericht dat mensen zo lang mogelijk vastzitten'

Naast kritiek van Europees hof voor de Rechten van de Mens is ook de Hoge Raad zeer kritisch. De Nederlandse uitvoering van de levenslange gevangenisstraf is in strijd met het Europese mensenrechten verdrag, oordeelde de raad. Dijkhoff trekt zich de kritiek aan en heeft nu een ‘adviescollege levenslang gestraften’ ingesteld, die per 1 mei aan de slag gaat. Dijkhoff zei er dit over:

Van Linde is niet enthousiast. "Er wordt met dit adviescollege een nieuwe drempel opgeworpen. Dijkhoff heeft nu twee keer het laatste woord. Namelijk één keer als het gaat om het verlenen van meer vrijheden: het opstarten van resocialisatieprogramma's en eventueel verlof. De tweede mogelijkheid heeft hij als er een gratieverzoek wordt ingediend als het gaat over het in vrijheid stellen van iemand, dan heeft hij opnieuw de mogelijkheid om af te wijken van het advies dat bijvoorbeeld de rechter geeft."

'Begin altijd met resocialisatie, ook als iemand nooit meer vrijkomt'

Van Linde noemt ook een positief aspect, namelijk dat er op een bepaald moment automatisch gekeken wordt naar de vooruitgang van een levenslang gestrafte. Al vindt hij wel dat er direct gestart moet worden met een resocialisatie traject, ook al komen gedetineerden wellicht nooit meer vrij. Dijkhoff wil daar pas na 25 jaar gevangenisstraf mee beginnen.

"Resocialisatie kansen zullen na verloop van 25 jaar aanzienlijk slechter zijn. En dan moet er nog een langdurig traject volgen om mensen geschikt te maken om terug te keren in de maatschappij."