Topstuk museum Leiden blijkt vals

Luister hier naar het gesprek met conservator Martin Berger in Langs de Lijn En Omstreken:

Het museum kocht de schedel begin jaren 60 voor omgerekend 20.000 euro. De Mixteken – een volk ten tijde van de bekendere Azteken en Maya’s in Mexico – bewaarden dit soort schedels in de bloeiperiode tussen 1200 en 1500 in grafkelders, en versierden ze met edelstenen. Berger ontdekte echter dat de lijm waarmee de stenen zijn aangebracht, uit de vorige eeuw stamt.

Waarschijnlijk heeft een Mexicaanse tandarts de schedels zelf opgeknapt en verkocht aan zo'n twintig musea in Europa, de VS en Mexico. "Je kan dat ook aan de gebitten zien. Die zien er te perfect uit voor schedels die eeuwen in de grond hebben gelegen", zegt Berger.

De conservator reist volgend jaar naar Mexico om te kijken of hij de tandarts of zijn nabestaanden kan vinden. "Niet om hen een proces aan te doen, maar om meer te weten te komen over dit verhaal. Ik hoop dat ik hen kan achterhalen."

Zijn museum heeft besloten om open te zijn over de geschiedenis van de schedel. "Bij ons zijn de afgelopen zestig jaar honderdduizenden bezoekers langs de schedel gelopen die dachten dat hij echt is. We laten de schedel nu maar gewoon staan, en vertellen dit verhaal erbij."

Het museum heeft ook een speurtocht gedaan naar de herkomst van twee andere topstukken, een manuscript en een zogeheten codex. Berger: "Dat is een inheems boek uit midden 16e eeuw dat ook in Mexico werd gebruikt. In het boek zijn plaatjes te zien over een koningsdynastie in Mexico. Al langere tijd waren er aanwijzingen dat er onder de verflaag nog een andere tekst verborgen zat. Mijn collega Ludo Snijders van de universiteit Leiden heeft dat met behulp van geavanceerde technieken onderzocht, in samenwerking met natuur- en scheikundigen uit Nederland en Engeland. Met behulp van infrarood fotografie hebben ze de tekst ontdekt, en wordt nu gekeken wat de tekst betekent."